سارا رضوی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد خوردگی و حفاظت مواد از دانشگاه تربیت مدرس
عماد رعایایی - پژوهشگاه صنعت نفت تهران
مرتضی رحمانیان - پژوهشگاه صنعت نفت تهران

مطالعات انجام شده بر روی لوله های فولادی انتقال گاز طبیعی استاندارد API 5L-X65 بیانگر بروز خوردگی تنشی در محیط کربنات – بیکربنات و در مای 75 درجه سانتی گراد، می باشد. این نوع خوردگی بر روی سطح بیرونی لوله هایی که تحت اعمال حفاظتکاتدی بوده و در نواحی تخریب شده پوشش، مشاهده شده است. در این مقاله چگونگی بروز خوردگی تنشی و تشکیل محیط کربنات – بیکربنات مورد بررسی قرار گرفته است.فولاد X65 در این محیط رفتار فعال – غیر فعال را از خود نشان می دهد و خوردگی تنشی در غلظت 1+ مولار بیکربنات و در پتانسیلهای خاصی در محدوده پتانسیلی -600mv(SCE) تا -800 رخ می دهد. جهت بررسی شرایط تنشی از ازمایشهایی با سرعت کرنش کم استفاده شده که در دوسرعت کرنش مختلف s/ 10 به توان 6- ضربدر 1/06 و s/ 10 به توان 6- ضبدر 1/3 آزمایشها انجام شد. نتایج بدست امده بیانگر بروز خوردگی تنشی در شرایط شیمیایی فوق الذکر و تنها با سرعت کرنش s/ 10 به توان 6- ضربدر 1/3 می باشد. لازم به ذکر است که تحت این شرایط هسته گذاری ترک مشاهده شده و انتشار ترکها چندان زیاد نبوده است. در نهایت تاثیر بازدارندگی مولیبدات سدیم و جهت مقایسه کرومات سدیم نیز بررسی شده است نتایج بدست آمده بیانگر آن است که اگرچه مولیبدات در غلظتهای خیلی بالا تاثیر کمی بر هسته گذاری ترک می گذارداما نمی تواند کاملاً از بروز این پدیده جلوگیری کند. در حالی که کرومات سدیم در غلظت 1% بخوبی از هسته گذاری ترک جلوگیری میکند.