سهیلا دلیریان سرابی - پژوهشگاه نیرو - پژوهشکده تولید - گروه پژوهشی و مواد
کتایون انوری زاده - پژوهشگاه نیرو - پژوهشکده تولید - گروه پژوهشی و مواد
محمد غفارزاده - دانشگاه صنعتی شریف - دانشکده شیمی

بازدارنده های خوردگی مصرفی در محیط اسیدکلریدریک، بمنظور اسید شویی سطح فلزی از جنس فولاد کربنی، در صنایع گوناگون از جمله صنعت برق، صنعت نفت و صنعت فولاد کاربردی گسترده و کلیدی دارند. این بازدانده ها در داخل کشور تولید نداشته و با نامهای تجاری و ترکیبهایی نامشخص از طریق خارج از کشور تهیه میشوند. بازدارنده های مورد استفاده در محیط اسیدکلریدریک، برای ممانعت از خوردگی آهن وفولاد از الکهای استیلنی، آمینهای چرب، ترکیبات گوگرد، ارسنیک و ... و یا ترکیبی از دو یا چند قلم از مواد فوق الذکر تشکیل می شود. مطالعات و تحقیقات بعمل آمده در این خصوص ، گویای این مطلب است که ترکیبات الکلهای استیلنی و آمینهای چرب در شرایط ویژه در محیط اسید کلریدریک خاصیت ممانعت از خوردگی بالایی داشته، لذا این دو خانواده از مواد شیمیایی در فرمولاسیون اکثر بازدارنده های تجاری وجود دارند. طی پروژه ای که در پژوهشگاه نیرو انجام شد تلاش گردید تا بازدارنده ای با ویژگی های نزدیک به یکی از بازدارنده های متداول مورد مصرف در نیروگاه های بخاری کشور جهت اسید شویی بویلر ساخته شود. آزمایشهای انجام شده بر روی بازدارنده فوق الذکر عبارتند از : آزمایش ساده پشم آهن، که در قدم اول با استفاده از این روش نمونه هایی که از نظر ویژگی بازدارندگی از خوردگی موثرتر بودند، از نمونه عایی که قدرت بازدارندگی کمتری داشتند تفکیک شدند . سپس با ازمایشهای دقیقتر کاهش وزن به کمک اعداد و ارقام میزان بازدارندگی نمونه های مناسبتر بطور کمی تعیین گردید. در مرحله بعد نتایج فوق الذکر توسط آزمایشهای پلاریزاسیون مورد بررسی مجدد قرار گرفت. برایند فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی انجام شده به منظور سنتز بازدارنده اسید کلریدریک در مقیاس آزمایشگاهی و کنترل کیفیت محصول تولیدی بیانگر این مطلب است که ساخت و تولید بازدارنده مورد نظر در ایران با بهره گیری از مواد اولیه داخلی امکان پذیر خواهد بود.