حمید سیادت - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات خاک و آب

در فهرست بلند بالای مشکلات کشاورزی و زیست محیطی کشور، مسایل آبیاری و زهکشی در رده های بالایی قرار دارند. شماری از این مسایل زاییده فعالیت انسان و شماری دیگر ناشی از ویژگی های خاک، آب و اقلیم اند. در هر دو حالت، آثار اقتصادی و زیست محیطی این مشکلات در مقایسه با اثرات مسایل دیگر کم نظیر است. از یک سو، از دیدگاه اقتصادی، نزدیک به 90 درصد تولیدات کشاورزی کشور از اراضی فاریاب به دست می آیدکه مساحت تقریبی آنها 8-7 میلیون هکتار است (آمار نامه کشاورزی 76-1375). از سوی دیگر، همین زمین ها و نیز میلیون ها هکتارزمین هایی که در پیرامون و پایین دست آن ها قرار دارند از اثرات آبیاری های نادرست صدمه می بیند. هم چنین، نزدیک به 90 درصد آب هایی که سالانه درکشور مصرف می شوند برای آبیاری اراضی فاریاب به کار می روند (جهانی، 1377) هیچ فعایت دیگری در کشور چنین پهنه ای از زمین و چنین حجمی از آب را توامان به کار نمی گیرند. به سخن دیگر، می توان گفت که عرصه زمین های فاریاب عمده ترین عرصه دخالت آدمیان در محیط زیست کشور است. به همین دلیل، مسایل آبیاری و زهکشی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.