حمید ملاحسینی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین
پرویز مهاجرمیلانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین

با توجه به وجود خشکسالی و افزایش سطح اراضی شور در نواخی خشک و نیمه خشک، افزایش راندمان مصرف آب در این نواحی ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف افزایش راندمان مصرف آب نیمه شور در اراضی ذرت کاری، در زمینی به مساحت تقریبی 400 متر مربع در حومه ورامین اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 2 تیمار روش آبیاری شامل آبیاری ثابت و یکی از فاروهای مجاور (FFI) و آبیاری تمام فاروها یا روش مرسوم (CFI) در 3 تکرار انجام شد و بذر ذرت رقم سینگل کراس 704 با تراکم 100000 بوته در هکتار در ردیف هایی با فاصله 75 سانتیمتر به روش جوی و پشته (فارویی) در این آزمایش کشت گردید. شوری خاک و آب آبیاری به ترتیب 8 و 3/5 دسی زیمنس بر متر، بافت خاک متوسط تا سنگین، دور آبیاری هر 6 روز یکبار و میران آب مصرف شده در دو روش آبیاری یکی از فاروهای مجاور (FFI) و تمام فاروها (CFI) به ترتیب برابر با 5267 و 10733 متر مکعب در هکتار بود. تجزیه و تحلیل نتایج طرح نشان داد که عملکرد ساقه، برگ، بلال و کل علوفه تر مابین دوتیمار آبیاری اختلاف معنی داری در سطوخ 5 و 1% ندارند و علیرغم کاهش حجم آب مصرف در تیمار آبیاری یکی از فاروهای مجاور (FFI) ، عملکرد و اجزاء آن کاهش قابل ملاحظه ای نداشته اند از طرفی مقایسه راندمان مصرف آب (WUE) درجه سانتیگراد در دو روش آبیاری نشان می دهد که راندمان مصرف آب حدود 1/8 برابر افزایش یافته است بطوریکه راندمان مصرف آب از 0/8 kg/m3 در روش آبیاری تمام فاروها (CFI) به 1/4 kg/m3 در روش آبیاری ثابت یکی از فاروها (FFI) افزایش یافته است. مطالعات انجام شده توسط کانگ و همکاران (2000) در چیم و رودوبنت (1990) در تگزاس روی راندمان مصرف آب در روش های مختلف آبیاری فاروبی ذرت نشان داد که راندمان آبیاری در روش آبیاری یکی از فاروهای مجاور به میزان قابل قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. بطوریکه در روش آبیاری یکی از فاروهای مجاور 3kg/m3 و در روش تمام فاروها 1/5 kg/m3 بدست آمده است. بنابراین در اراضی ذرت تحت آبیاری با آب نیمه شور ، با اعمال مدیریت صحیح در آبیاری می توان راندمان مصرف آب را افزایش و به دنبال آن سطح زیر کشت ذرت را در این اراضی افزایش داد از طرف دیگر به نظر می رسد با توجه به شوری خاک و آب و حساسیت متوسط ذرت به آن ، احتمالاً م ی توان با افزایش تراکم کاشت به عملکردهای بالاتری دست یافت.