محسن مددی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و اقلیم شناسی

یکی از مسائلی که کمتر در کمیته های بلایای طبیعی استانها بعنوان بلیه طبیعی مورد بررسی قرار گرفته است ، مسئله برف و یخبندان در مناطق شهری و روستایی است .اگرچه فی نفسه برف ویخبندان حاصل یک پدیده اقلیمی است نه یک بلیه، مانند سایر پدیده های اقلیمی که یک نعمت هستند واگرچنانچه ما درست باآن برخورد نکنم وپیش گیریها وپیش بینیهای لازم را به عمل نیاوریم ومکانیابیها وراهکارهای مناسب انجام ندهیم تبدیل به یک بلیه می گرددند اما در اینجا به فرض عدم رعایت مسائل فوق و بعد از وقوع پدیده وآثار حاصل منفی بعنوان یک بلیه نام برده می شود وما به لحاظ اینکه وجود بارشها به هر شکلی یک نعمت الهی است منبعد از آن به عنوان پدیده اقلیمی بیشتر یاد می کنیم تا بلیه طبیعی و هر جا که از آن بعنوان بلیه یاد کردیم به معنی وقوع پدیده و عدم امکان مقابله صحیح انسانی با آن تلقی می گردد. این پدیده در روند زندگی روزمره اجتماعی موجب مسائل زیادی شده و خسارات مستقیم و غیر مستقیم اقتصادی زیادی را به بار می آورد. از آنجائیکه این پدیده معمولا” خسارات آنی شدیدی به بار نمی آورد مگر در موارد استثنائی غالبا” از آن با اغماض گذشته می شود. در حالیکه خسارات بلند مدت و جانبی بسیاری را بدنبال دارد که شاید بعلت اینکه به صورت عادت در مناطق برفگیر دائمی درآمده است دیگر کمتر بعنوان یک بلیه غیر مترقبه و بلکه مترقبه شناخته می شود ،در حالیکه هر ساله این پدیده اقلیمی خسارات زیادی را ببار می آورد که شدت و حدت آن در سالهای مختلف متفاوت است هرگاه که شدت این بلیه ی آرام اما مخرب زیاد می شود مسئولان به جنب و جوش افتاده و خیلی سریع هم از جنب و جوش می افتند. اما این پدیده با آثار منفی ای که به جای می گذارد باید در جایگاه گروههای بلایای طبیعی جای خود را باز نموده و گروههای کاری ویژه ای در کمیته بلایای طبیعی استانها به بررسی عملی و علمی این پدیده پرداخته تا راهکارهای مبارزه با این پدیده در جهت کاهش آثار آن را بطور علمی و عینی بررسی نمایند.برف و بخبندان هر ساله معضلات زیادی را به شهر و شهروندان و باالطبع نهادهای شهری وارد می کند که معمولا” این پدیده اقلیمی باری به هر جهت و خود به خود به مرور زمان و بدون برنامه ریزی ویژه ای رفع میگردد اما به همراه آزار و اذیت های فراوان برای شهروندان و همچنین خسارات جانی و مالی و صدمات بدنی بسیاری که در مقایسه با بلایای طبیعی آنی بسیار نمی باشد و چشمگیر نیست اما فراوانی تجمعی این بلیه شاید اگر آمار گیری صحیحی صورت پذیرد کمتر از بلایای طبیعی آنی همچون زلزله و سیل نباشد.در واقع عادت به ضررهای دائمی و آثار مخرب برف و یخبندان و عدم وجود یک نهاد برنامه ریز پیگیری کننده و متولی علمی و عملی آن موجب شده تا هیچ اقدام مثبتی در این زمینه انجام نپذیرفته و صرفا” به جلسات بیهوده ای که در بعض از کمیته هایی که در استانداریها برگزار میگردد اکتفا شود.غالبا” کمیته های بلایای طبیعی استانها با کمترین اثری صرفا” برای رفع مسئولیت از تعدادی از ادارات جمع شده و گپی زده و بعدا بدون حاصلی مفید چند مصوبه را تصویب و با خیال راحت به خانه می روند حال آنکه مشکلات و معضلات همچنان باقی است.

برف – یخبندان – بلایای طبیعی - خسارات مالی جانی واجتماعی اقتصادی