شهرام علمداری - رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جمعیت هلال احمر

دراکثر کشورهای دنیا، در برنامه توسعه توجه کمتری به شرایط اضطراری وبحران ها می شود. اغلب مرسوم است که برنامه ریزان توسعه وبحران جداازهم کار کنند وهمین امر باعث می شود که ناهماهنگی هایی در امر برنامه ریزی توسعه وبحران ایجاد شود. باتوجه به اینکه یکی از شاخص های مهم توسعه کشور ها، میزان آمادگی جامعه آنها در برابر انواع مختلف بحران ها است، درتعداد کمی از کشورهای دنیا، برنامه های توسعه وبحران دارای بخش های حاوی راهکارهای لازم برای آماده سازی جوامع می باشند. درواقع می توان گفت که تعداد کمی از کشورهایی که دارای برنامه جامع مدیریت بحران در برنامه توسعه خود هستند، به فاز آمادگی توجه نموده اند وبیشتر توجهات به فاز مقابله دربحران معطوف شده است. دراکثر کشورها رسم براین بوده وهست که سازمان های خاصی مانند سازمان دفاع غیرنظامی ویا حتی ارتش، مسئول مدیریت بحران در حوادث وسوانح هستند. نتایج مطالعات تحقیقی از کشورهایی مانند بنگلادش، جزایر سلیمان وهند نشان داده است که آموزش مردم ووارد نمودن آنها به برنامه ریزی جامعه خودشان، می تواند اثرات معجزه آسایی در کاهش عوارض جانی ومالی حوادث داشته باشد. در سال های اخیر همه برنامه ریزی های کلان در جهان وبخصوص سازمان های بین المللی در جهت استفاده از برنامه های مبتنی برجامعه برای تقویت مدیریت بحران درکشورهابوده است. کشور ما در سال های دفاع مقدس وقبل وبعد از آن دارای تجربه بسیار بالایی در این امر بوده است وهمانگونه که دراین مقدمه خواهدآمد، می تواند باتوجه به آموزه های مکتبی قوی (ولایتمداری، تفکر بسیجی و نهضت نرم افزاری)، به عنوان الگوی اصلی این مدل از مدیریت بحران مطرح باشد. همانگونه که در متن کتاب خواهدآمد، افزایش کمک های بشردوستانه که می توانست به عنوان یکی از فرصت های بزرگ ملی وبین المللی مطرح باشد، به دلیل عدم توجه کشورها به آماده سازی جوامع تبدیل به یک معضل ملی وبین المللی شده است. وقتی افراد یک جامعه دربرنامه ریزی توسعه وبحران جامعه خود دخیل نباشند، استخراج نیازها توسط افراد خارج از جامعه رخ داده وواقعی نخواهدبود. بنابراین در زمان استمداد از خارج جامعه، یا نیازهامشخص نیستند ویا واقعی نمی باشند وهمین امر باعث می شود که کمک های ارسالی بصورتی بی هدف وارد جامعه شده ودر محل اصلی خود استفاده نشوند. خطر این نوع کمک ها، آسیب به توسعه جوامع وایجاد بحران های اجتماعی است.