بابک امیدوار - استادیار گروه مدیریت در سوانح طبیعی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
علیرضا احمدی وشمه سرایی - کارشناس مرکز مطالعات بحرانهای طبیعی در صنعت، دانشگاه صنعت آب و برق (شه
امین معینی پور - کارشناس نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند

امروزه انرژی الکتریکی به جزء لاینفک زندگی بشری تبدیل شده است و زندگی بدون آن شاید برای خیلی ها متصور نباشد. در مواقع بحران این انرژی اهمیت بیشتری پیدا می کند چرا که برق تامین کننده انرژی بسیاری از خدمات است و نبود آن می تواند منجر به اخلال در عملکرد سایر شریانهای حیاتی شود. همچنین، تامین انرژی برق در شرایط بحران برای مصارفی نظیر روشنایی علاوه بر بالا بردن روحیه از دست رفته عمومی، برقراری نظم و امنیت اجتماعی، امکان امداد رسانی در شب را نیز فراهم می نماید. به خاطر گسترش شهرها و صنعتی شدن جوامع، شبکه های برق نیز گسترش یافته اند. این گستردگی، پیچیدگی این شبکه ها را افزایش می دهد و به خاطر همین در هم تنیدگی، هر اتفاق در هر بخشی از شبکه می تواند به کل شبکه نیز تسری یابد. به خصوص در پدیده ای مثل زلزله که با خرابی گسترده تاسیسات برق همراه است، این بحران می تواند به خاموشیهای سراسری بیانجامد. مانند زلزله نورث ریج که در اثر آن، برق 7 ایالت غربی آمریکا و 2 ایالت کانادا قطع شد و این گستردگی به طوری بود که در هر دو کشور حالت بحرانی ایجاد نمود. بررسیها نشان می دهد، پستهای فشار قوی آسیب پذیر ترین نقاط شبکه در برابر زلزله هستند، به طوریکه در بحرانهای گذشته، خرابی گسترده آنها باعث گسترش بحران شده است. لذا برآورد آسیب پذیری پستهای برق در مواقع بحرانی، از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. در این مقاله سعی شده است، پس از معرفی مختصر شبکه برق و تجهیزات آن، به روش مینیمال کات ست برای ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای پستهای برق پرداخته شود. سپس روش پیشنهادی، به عنوان مطالعه موردی، برای پست 20/63 کیلولت کردستان تهران بکار گرفته شده است. نتایج حاصل نشان داد که الگوی پیشنهادی، روشی مناسبی برای بررسی سیستمهای پیچیده، نظیر پستهای فشارقوی است و می توان به راحتی به سایر شینه بندیها و تاسیسات مشابه (گره) سایر شریانهای حیاتی، تعمیم داد.

زلزله، آسیب پدیری لرزه ای، منحنی درهم شکنی، مقاوم سازی لرزه ای، پست‌های فوق‌توزیع، تجهیزات فشارقوی