مجتبی اردستانی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
مهرداد نظریها - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
بابک امیدوار - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
کامران امامی - مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور کریت کارا

رشد سریع شهرنشینی و تمایل به سکونت و سرمایه‌گذاری در اماکن مجاور به منابع طبیعی حیاتی و نیز مناطق جاذب توریست باعث شده است که گروههای جمعیتی را به سکنی گزیدن در مناطق در معرض مخاطرات طبیعی سوق دهد. شمار زیادی از مناطق شهری در دنیا مورد تهدید جدی سیلابهای شهری به ویژه تندسیلابها قرار دارند. تندسیلابهای شهری از سرعت وقوع فوق‌العاده‌ای برخوردارند وخسارات هنگفتی را در زمانی اندک به تاسیسات و کلیه بافتهای شهری ونیز به جان انسانها وارد می‌نمایند. دلیل عمده وقوع چنین خسارات هنگفتی را می‌توان به گسترش مناطق در معرض خطر و ایجاد تغییر در ویژگیهای طبیعی حوضه آبریز از یک سو و عدم رعایت ضوابط ساخت‌و‌ساز در حریم رودخانه از طرف دیگر نسبت داد. در سالهای اخیر دستاوردهای قابل توجهی از ترکیب روشهای غیر سازه‌ای با روشهای سازه‌ای در امر مدیریت سیلاب نسبت به کاربرد روشهای سازه‌ای به طور منفرد به اثبات رسیده است. در بین روشهای غیرسازه‌ای، استفاده از روش هشدار سیلاب در نواحی شهری نمودی موفقیت آمیز داشته است لذا اهمیت استفاده از سیستمهای هشدار سیل و ضرورت اعمال مدیریت پیشرفته سیلاب به دلیل اثبات کارایی آنها هر روز بیش از گذشته احساس میگردد. با توجه به رشد سریع و پیشرفتهای حاصل در سیستمهای مدیریت اطلاعات، لزوم استفاده از آنها در ترکیب با سیستم‌های هشدار سیل و بهسازی سیستم‌های موجود از اهمیت فوق العاده‌ای برخورردارگردیده است. سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری، سیستمی متشکل از زیرسیستمهای نرم‌افزاری و مبتنی بر مدل وپایگاه داده و اطلاعاتی می‌باشد که رویهمرفته به بالابردن کارائی تصمیم‌گیرندگان در انجام مسئولیت‌های نیمه‌ساختاری کمک می‌نماید. بنابراین، نقش اولیه یک سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری کمک به تصمیم‌گیرنده در فرآیند قضاوت و تصمیم‌گیری در مورد مشکلاتی است که به خوبی تعریف نشده‌اند. سیستم نامبرده از اجزا و سطوح مختلفی برخوردار می‌باشد که در ارتباط با یکدیگر کار می‌کنند‌ و رویهمرفته مدیران را در امر تصمیم‌گیری یاری می‌نمایند. سامانه ترکیبی هشدار سیل- سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری، داده‌های مربوط به پیش‌بینی سیل برحسب نیاز شامل داده‌های هواشناسی، بارش، تراز آب رودخانه و شدت جریان رودخانه را توسط زیر سیستم مربوطه پایش و در پایگاه داده‌ها ذخیره می‌نماید سپس زیر سیستم تشخیص خطر، داده‌های گردآوری شده بهنگام را با مقادیر آستانه تعریف شده مقایسه نموده و بدین طریق ابزار قضاوت صحیح در مورد سطح خطر و عکس العمل مناسب را در اختیار تصمیم‌گیرنده قرار می‌دهد تا بدین وسیله تصمیم‌گیری بهنگام صورت گیرد.