محمدمسعود پورجبار - موسسه شهید رجایی ، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص)

فضای بسته و زیر زمینی ایستگاه های مترو ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ زﻳﺎد مسافر از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. این سیستم حمل و نقل عمومی با تمام مزایا و امتیازاتی که دارد ، مضرات و خطرات ذاتی و پنهانی نیز دارد. وقوع حوادث متعدد در ایستگاه های مترو اعم از طبیعی و انسانی ، سبب شده مطالعات بیشتر و نیز اقدامات پیشگیرانه تری در راستای کاهش تلفات و خسارات در این سامانه مهم شهری انجام شود. از جمله بحران های محتمل در مترو آتش سوزی و سیل است که همواره بیشترین خسارت را در فضاهای زیر زمینی به خصوص در شبکه مترو به بار آورده اند.ورود سیل در 27 فروردین ماه 1391 به متروی تهران و آتش سوزی در خط 4 در سال 1393دو حادثه تلخی است که در سال های اخیر در متروی تهران به وقوع پیوسته است.در این مقاله به طرح راهکار هایی با رویکرد پیشگیری از بحران های سیل و آتش سوزی در ساخت فضاهای مختلف ایستگاه های مترو پرداخته شده است.راهکار هایی که بعضا امکان اجرا در ایستگاه های فعلی را نیز دارند . این مقاله با شیوه کتابخانه ای و با مطالعه کتب و مقالات مرتبط در خصوص فضاهای زیر زمینی و حمل ونقل ریلی انجام شده است و پرسش اصلی آن چگونگی جلوگیری از گسترش آتش سوزی و ورود سیلاب به مترو است که در نهایت به الگوهایی در ساخت سالن ها ، فضاهای ارتباطی و راه های اضطراری با محوریت نجات افراد گرفتار در بحران منتج می شود.این مقاله ضمن معرفی راهکارهای طراحی به بررسی مواد و مصالح جدید و همچنین نوآوری هایی که در کاهش تاثیر پذیری ایستگاه ها مواثر هستند می پردازد و چگونگی تسهیل مدیریت بحران در فضاهای زیر زمینی را شرح می دهد.

مدیریت بحران ، مترو ، آتش سوزی ، سیل ، خسارات ، الگو ، نوآوری