ملیکاسادات امیرزاده - پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه هنر تهران

در سال های اخیر، واژه تاب آوری به طور فزاینده ای مورد توجه رشته های مختلف قرار گرفته است. علی رغم ازدیاد انتشارات در خصوص تاب آوری، به نظر می رسد یک عرصه کلیدی تحقیق مرتبط با تاب آوری شهری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که پژوهش های زیادی در خصوص چگونگی پاسخگویی جوامع و عملکرد آنها در برابر فجایع طبیعی صورت گرفته، کار کمتری روی تاب آوری و مخاطرات مرتبط با تغییرات ناشی از فعالیت های انسانی نظیر تغییرات اجتماعی- سیاسی یا اقتصادی مرتبط با فرایند جهانی شدن صورت گرفته است. جهانی شدن تاثیرات فراوانی بر ابعاد مختلف اکولوژیک، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها و دیگر سیستم های جوامع اجتماعی و اکولوژیک داشته است. پژوهش های مختلف صورت پذیرفته در نقاط متعدد جهان نشان می دهند که برخی جوامع خاص با افزایش قرارگیری در مسیرهای جهانی شدن، تاب آوری خود را از دست می دهند، در حالی که برخی از دیگر جوامع ممکن است تاب آوری بیشتری به دست بیاورند. بنابراین توجه به تعادل صحیح میان جوامع و تعاملاتشان با سطح جهانی برای به وجود آوردن حداکثر میزان تاب آوری، امری ضروری است. همان گونه که عدم قرارگیری جوامع در گستره فرایندهای جهانی به دلیل وابستگی بیش از حد به منابع و مهارت های بومی می تواند با مشکلاتی همراه باشد؛ جهانی شدن بیش از حد نیز با مسائلی نظیر از دست دادن استقلال و هویت مقارن است. از این رو سیستم های مختلف انسانی نیاز به مدیریت و مذاکره بر میزان مبادلات جهانی به منظور دستیابی به حداکثر میزان تاب آوری را دارند. بنابراین این مقاله به دنبال دست یافتن به چارچوبی متمرکز برای بررسی رابطه میان جهانی شدن و تاب آوری در محدوده شهریست. به منظور تقرب به موضوع، ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای انبوه آثار و پژوهش های صورت گرفته، به بررسی مفهوم تاب آوری پرداخته می شود. سپس به مرور توصیفی شهرجهانی و پیامدهای جهانی شدن بر شهر و تاثیرات جهانی شدن بر تاب آوری شهری پرداخته می شود و در پایان جمع بندی و نتیجه گیری از موضوع صورت می پذیرد.

تاب آوری، جهانی شدن، ظرفیت انطباق پذیری، کاهش، بلایا