امیر امام جمعه - دانشجوی دوره دکترای پترولوژی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز A.J.P از موسسه گوهر شناسی امریکا
سیده فریبا سجادی آلهاشم - دانشجوی دوره دکترای پترولوژی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز A.J.P از موسسه گوهر شناسی امریکا

مطالعه سیالات درگیر در شناخت گوهر ها بسیار سودمند است. تعیین نوع گوهر، تفکیک نمونه های طبیعی از نمونه های مصنوعی و در نهایت شناخت منشأ گوهرها از جمله کاربردهای شناخت سیالات درگیر در گوهر هاست. مطالعه سیالات درگیر در گوهر های خام با گوهرهای تراش خورده (نگین) بسیار متفاوت است. بدیهی است به دلیل عدم امکان تهیهمقاطع دوبر صیقلی از نگین و تخریبی بودن این روش، مطالعات بر روی سیالات درگیر نگین ها بیشتر مشاهده ای و بر پایه پتروگرافی است. پتروگرافی سیالات درگیر می تواند یاقوتهای طبیعی را از نمونه های مصنوعی تفکیک نماید. مطالعه سیالات درگیر در یاقوتهای طبیعی و ایجاد پایگاه داده ها از آنها، می تواند در شناسایی منشأ و تیپ کانی سازی آنها کمک شایانی نماید. این روش در بسیاری موارد مورد اطمینان است. سیالات درگیر اولیه در یاقوتهای طبیعی با منشأ ماگمایی فراوانتر از انواع دگرگون زاد است. در یاقوتهای متاسوماتیزه (اسکارن) که سیال در تشکیل یاقوت نقش دارد، سیالات اولیه می توانند حضور داشته باشند. مطالعات صورت گرفته بر روی میکروترموبارومتری سیالات درگیر اولیه انواع یاقوتهای مناطق مختلف زمین شناسی نشان می دهد که دما و فشار تشکیل آنها متفاوت است و با اندازه گیری شیمی سیال، دما و فشار فاز مایع سیال درگیر تا اندازه ای می توان به محیط تشکیل پی برد. با مطالعه پتروگرافی سیالات درگیر تا اندازه قابل اعتمادی می توان یاقوتهای برمه را از یاقوتهای استرالیا، سیلان، تایلند و آفریقا تفکیک نمود. استفاده از طیف سنجی رامان، میکروپروب هسته ای، ایزوتوپ های اکسیژن و شیمی عناصر اصلی، فرعی و کمیاب کل در یاقوتها راهکارهای تفکیک یاقوتها و منشأ شناسی آنهاست.

سیالات درگیر، یاقوت قرمز طبیعی، روبی، سفایر، منشأ شناسی یاقوت، گوهر شناسی