محمدحسین برومند - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث - دانشگاه یزد
امیر جودوی - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث - دانشگاه یزد

یکی از مباحث اختلافی بین دانشمندان مسلمان و خاورشناسان، بحث ارتباط و انسجام و به نوعی پیوستگی مفهومی بین آیات قرآن کریم است تا جایی که تناسب غایات به عنوان یک دانش مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. کشف، شناسایی و تدوین خطوط ارتباطی آیات، بتوان بیشتر بر دریافتن حدت یک سوره و در نهایت که به تمام آیات کلام الهی کمک خواهد کرد، سوره بقره نیز از جمله سوری است که مفاهیم و موضوعات متنوعی نظیر نبوت و مخالفان حق را در خود جای داده است . منافقان و مشرکان عرب و بنی اسراییل از جمله مخالفان حقی هستند که در این سوره در مقابل دعوت انبیا عملکردهای متنوعی داشته و به پیامد اعمال آن ها اشاره شده است. پاکدشت، شناسایی و تبیین بین این دو خط ارتباطی پیوند وثیق و مستحکم در آیات سوره برقرار می گردد و ابهام و پراکندگی ظاهری دستور از بین می رود. نتایج این پژوهش جهت اثبات حقانیت قرآن، بیان ادبی نحوه چینش و تعداد آیات سوره، تقویت نگرش اصول گرایانه در تفسیر، کشف شبکه معنای بین آیات به ظاهر پراکنده و حتی ارزیابی اسباب نزول آیات کارآمد خواهد بود.

سوره بقره، پیوستگی مفهومی، تناسب و ارتباط آیات، انسجام سوره، نبوت و مخالفان حق