محمد حسن بسط - دانشیارو عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر
یحیی اسلامی - کارشناسی ارشد رشته مهندسی و مدیریت ساخت

نقش حمل و نقل از دیرباز به عنوان یکی از اهرمهای مهم در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی هر کشور شناخته شده است . با افزایش جمعیت روزافزون شهرنشین،وبه تبع آن افزایش نیاز برای جابجایی،نیازمندی بیشتری به توسعه ومدیریت بیشتر راهها بوجود آمده است . اما به دلیل بالا بودن هزینه ها در این بخش وعدم سرمایه گذاری لازم،حمل ونقل جاده ای در کشور ما به نقطه ای شکننده رسیده است . با بررسی بیشتر آمار و ارقام تکان دهنده بیانگر منابع به هدر رفته مختلف ( همچون : مالی،جانی،انرژی،زیست محیطی ، زمان ) ناشی از کمبود و پایین بودن کیفیت بزرگراه ها در کشور،نیاز شدید کشور در این برهه از زمان به طراحی سازوکاری جدید برای تامین مالی وبهبود مدیریت بزرگراه ها احساس می شود . طراحی ساز و کار جدیدی که سرمایه های بخشی خصوصی را به پروژه های زیربنائی هدایت نماید و مدیریت آن را ازابتدای شروع مطالعات اولیه و ابتدای ساخت پروژه تا پایان عمر آن به بخش خصوصی بسپارد . در حال حاضرطراحی این سازوکار در تمام دنیابه یک استراتژی برای افزایش کارایی تبدیل شده است و در حقیقت به افزایش نقش بخش خصوصی انجامیده است . این مقاله خصوصی سازی بزرگراه ها در ایران رامورد بررسی قرار می دهدو بابررسی مشکلات وموانع بر سر راه این مقوله، ضمن لحاظ کردن نظرات صاحبنظران،خصوصی سازی را ابزاری کارآمد در جهت تامین مالی ومدیریت بزرگراه ها ارزیابی کرده ولی به این نتیجه رسیده است که فاصله عمیقی بین تئوری خصوصی سازی و رسیدن به اصل آن در کشورمان وجود دارد .

خصوصی سازی، بزرگراه، تامین مالی، سرمایه گذاری، مدیریت، مشارکت