بهمن موذنی پور - دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی شیمی، تهران، نارمک
فرشته نعیم پور - دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی شیمی، تهران، نارمک
سیدمصطفی نوشادحجازی - شرکت طراحی مهندسی صنایع انرژی

در صنایع نفت در کشور ایران با وجود مناطقی چون پارس جنوبی، خارک و آزادگان، طراحی خطوط لوله از جایگاه ویژه ای برخوردار است . در طراحی خطوط لوله متغیرهای مهمی همچون افت فشار، سرعت سیال و مسائل اقتصادی نقش تعیین کننده ای دارند . برای چنین امری روشها و روابط گوناگونی پیشنهاد شده است . در این بین انتخاب روش و معادله مناسب با توجه به شرایط طراحی و ماهیت سیال از اهمیت ویژه ای برخوردار است . در این مطالعه تلاش شده است تا با استفاده از منابع و اطلاعات معتبری مانند API ، EXXON ، GPSA ، روشها و معادلات در شرایط یکسان مورد مقایسه، بررسی و ارزیابی قرار گیرد و بهترین روش با توجه به شرایط معرفی گردد . روشهای فوق برای خطوطی از واحد ) ١٠٥ واحد بازیافت اتان ) فازهای ٩ و١٠ پارس جنوبی مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج حاصل شده با یکدیگر و همچنین با اطلاعات ارائه شده از سوی طراح مقایسه شده است . نتایج این بررسی نشان می دهد در بخش سیالات تک فازی مایع، مهمترین متغیر تاثیر گذار بر روی اندازه خط لوله، ضریب اصطکاک و روش محاسبه آن می باشد . استاندارد انجمن نفت امریکا نتایج بهتری را در این مورد حاصل می کند . در بخش سیالات تک فازی گاز، روشهای تجربی بر معادلات عمومی ارجح بوده و محاسبات نشان می دهد روش EXXON خطای کمتری را نسبت به دیگر روشها ایجاد می نماید، API با تخمین سرعت ٦.٦١ متر بر ثانیه برای سیال گازی، ٨ درصد خطا نسبت به داده های طراح نشان می دهد . در بخش سیالات دوفازی روش مرجع GPSA بهترین نتایج را برای تعیین الگوی جریان و محاسبات افت فشار با مقدار ١ درصد خطا حاصل می کند . این در حالیست که خطا برای EXXON مقدار ٨ درصد می باشد که علت آن عدم لحاظ تجمع مایع در محاسبات است .

افت فشار - تک فازی - دوفازی GPSA - API -EXXON