حمید ثابت قدم - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد - جوشکاری دانشگاه تهران
عباس زارعی هنزکی - دانشیار دانشکده مهندسی متالورژنی و مواد دانشگاه تهران
مهدیه یزدان پرست - پرسنل واحد تجاری فنی - مهندسی مرکز پژوهش جوش

ایجاد نقائص مختلف در ماده یا قطعه در حین فرآیند ساخت، امری اجتناب ناپذیر بوده و شرایط کاربری آتی قطعه به ماهیت و اندازه دقیق نقص بستگی خواهد داشت .. نقص های دیگری نیز مانند ترک های ناشی از خستگی یا خوردگی، در حین سرویس در قطعه به وجود می آیند . بنابراین، برای آشکارسازی نقص ها در مرحله ساخت و همچنین برای آشکارسازی و مشاهده نرخ رشد آن ها در حین عمر کاری هر قطعه یا مجموعه، باید وسایل قابل اعتمادی در اختیار باشد . در این راستا، با استفاده از اصول محرز فیزیکی، شماری از سیستم های بازرسی بوجود آمده اند که بدون تغییر یا تخریب قطعات و مجموعه های مورد آزمون، دانسته های لازم جهت ارزیابی کیفیت ماده یا قطعه را به دست می دهند؛ این آزمون ها، بازرسی غیر مخرب نام گذااری شده اند . در واقع نقش بازرسی غیر مخرب تضمین قابل قبولی برای عدم حضور عیوبی در حد بحرانی بر اساس طراحی بارگذاری قطعات در حین کار است . آزمون های غیر مخرب توسط انجمن تست های غیر مخرب امریکا ) ) ASNT به یازده روش مختلف تقسیم شده اند . از مهمترین و پرکاربردترین این روش ها، روش بازرسی با امواج ماوراء صوت Ultrasonic Testing-UT می باشد که کاربرد گسترده ای در تشخیص عیوب ( از جمله ترک ها، عیوب ناشی از جوشکاری و ...) دارد . در این روش امواج صوتی با فرکانس بالا ( در محدوده بسامدی ) MHz 25-0,1 توسط مواد پیزوالکتریک تولید شده و به درون ماده ارسال می شوند، . امواج برگشت داده شده حاصل از برخورد به عیوب درونی و سطحی ماده نیز توسط پیزوالکتریک های دیگری دریافت شده و در آنالیزورهای خاصی با توجه به کاهش انرژی امواج تحلیل و نتایج تحت سیستم های مختلف بر روی صفحه نمایش نشان داده می شوند .

آزمون های غیر مخرب ، بازرسی التراسونیک ، روش Phased Array ، اسکن الکترونیکی ، بازرسی خطوط لوله