علیرضا دائمی - کارشناس ارشد هیدرولیک ، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره مرکز تحقیقات آب
سداحمد هاشمیان - کارشناس ارشد مکانیک ، مدیر بخش تجهیزات و ابزار دقیق مرکز تحقیقات آب

در پروژه های بزرگ که دارای ارزش اقتصادی نسبتا " بالائی می باشند، حصول اطمینان از عملکرد تأسیسات وابسته به سد، درشرایط بهره برد اری متفاوت از اهمیت ویژه ای برخوردار است . برای اطمینان از عملکرد صحیح و موفق بعضی از قسمتها، بویژه تاسیساتی نظیر مجاری تخلیه کننده تحتانی و دریچه های آنها که در بدنه سد مدفون گردیده و امکان بازسازی و ترمیم آنها به سهولت امکان پذیر نمی باشد وهمچنین تأیید صحت فرضیات در نظر گرفته شده، لازم است با ساخت سازه مورد نظر با مقیاسی کوچکتر وایجاد شرایط هیدرولیکی مشابه با شرایط واقعی، واکنش مدل را درمقابل با شرایط اعمال شده ، بررسی نموده با تجزیه و تحلیل این واکنشها و اعمال روابط منطقی بدست آمده، عکس العمل سازه را در نمونه واقعی ۳ ، پیش بینی نمود. بدین ترتیب با مشخص نمودن نواقص احتمالی موجود در طراحی و رفع آنها از تخریب احتمالی سازه که می تواند خطرات جبران ناپذیرو ضررهای هنگفتی را به بار آورد جلوگیری نمود.در این مقاله، با استفاده از نتایج بدست آمده از مد لهای فیزیکی مطالعه شده درمرکز تحقیقات آب و سایر آزمایشگاهها، ضمن تشریح مشکلات موجود، راه حلهای پیشنهاد شده طبقه بندی و راه کارهای مناسب جهت بهینه نمودن شکل هندسی و ابعاد تخلیه کننده های تحتانی در محل دریچه ها ارائه می گردد.