مهرداد نظریها - استادیار دانشکده محیط زیست - دانشگاه تهران
محسن محمودی وانعلیا - کارشناس ارشد، شرکت آب آرا سازه
حسین حکمتی فر، - دانشجوی مدیریت در سوانح طبیعی دانشکده محیط زیست - دانشگاه تهران

مهمترین مشخصه سیلابها، پیک و حجم یا به عبارتی هیدروگراف آنها در تواتر مختلف می باشد که استخراج آنها برای طرحهای مهندسی رودخانه ضروری می باشد . برای این منظور روشهای مختلفی وجود دارد که بسته به اطلاعات موجود یک یا چند مورد از آنها مورد استفاده قرار می گیرد . در بررسی سیلاب های رودخانه کاجو از روش تحلیل ایستگاهی با سری سالانه، تحلیل ایستگاهی با سری جزئی، تحلیل منطقه ای و شبیه سازی مدل بارش - رواناب ( با استفاده از نرم افزار (HEC-HMS استفاده شد . برای تحلیل دبیهای حداکثر لحظه ای جزیی از آمار و اطلاعات دبی روزانه و حداکثر یک روزه و لحظه ای استفاده شد . با استفاده از اطلاعات ثبت شده در ایستگاههای آبسنجی محدوده طرح، هیدروگراف سیلاب با دوره برگشت مختلف بروش تحلیل منطقه ای محاسبه شد . درتحلیل ایستگاهی با سری جزئی رودخانه یک دبی آستانه برای رودخانه در نظر گرفته شد . برای دستیابی به شکل هیدروگراف با بررسی سیلاب های ثبت شده، هیدروگراف شاخص منطقه استخراج شد . در شبیه سازی مدل بارش - رواناب حوضه نیز ابتدا با استفاده از هیدروگراف و هایتوگراف مولد سیلاب دیماه 1383 ، پارامتر های حوضه واسنجی شده، با استفاده از نتایج حاصل و هایتوگراف بارندگی های با تواترمختلف، هیدروگراف سیلاب بدست آمد . بررسی نتایج نشان می دهد که روش بارش - رواناب در دوره برگشتهای متوسط ( بین 20 تا 100 سال ) و روش تحلیل منطقه ای در دوره برگشت پایین، نتایج بهتری را ارائه نموده است . بنابراین مقدار پیک پوش دو روش به عنوان مقادیر پیک سیلابها انتخاب شد . بطور کلی طراحی بر اساس روش تحلیل هیدروگراف شاخص مقبولتر است . علاوه برآن بررسیها نشان داد که زمان اوج هیدروگرافهای ناشی از روش بارش - رواناب با زمان اوج هیدروگرافهای مشاهده ای تطابق کمتری دارد که ناتوانی مدل بارش - روناب را درشرایطی که داده های کافی وجود نداشته باشد، نمایان می سازد . بنابراین برای بدست آوردن شکل هیدروگراف، از هیدروگراف شاخص مشاهده ای استفاده شد .

هیدروگراف - تند سیلاب - تحلیل فراوانی - شبیه سازی مدل بارش - رواناب - رودخانه کاجو