مریم پورنصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی رودخانه دانشگاه صنعت آب و برق ( شهید عباس
سیدمحمدرضا طباطبائی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
محمدرضا پیرستانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب - دانشکده فنی - گروه مهند

جریان در قوس رودخانههای طبیعی بسیار پیچیده بوده که از آن جمله میتوان به وجود یک جریان حلزونی در آن اشاره کرد . این نوع جریان بر نحوه فرسایش و رسوبگذاری تأثیر گذاشته و توپوگرافی نامنظمی را در امتداد قوس موجب میشود . تحقیقات انجام شده نشان میدهد شناخت الگوی جریان حلزونی و روند فرسایش و رسوبگذاری، مستلزم بررسیهای دقیقتری برروی الگوی جریان و تغییرات توزیع سرعت در قوس رودخانهها میباشد . همچنین مطالعات بیشتر در زمینه شناخت دقیقتر الگوی جریان در قوس، برای تعیین محل مناسب قرارگیری آبگیر و طراحی بهینه آن لازم به نظر میرسد . بنابراین بهمنظور تحلیل جریان در قوس، فلومی قوسی 180 درجه ( U شکل ) با بستر ثابت و مقطع مستطیلی به عرض (B)0/6 متر، ارتفاع ۶ / ۰ متر، شعاع انحناء 2/6(R) متر و نسبت شعاع انحنا به عرض (R/B( برابر ۳ / ۴ طراحی و ساخته شد . آزمایشاتی با دبیهای متغیر ۰۳، ۵۴ و ۰۶ لیتر بر ثانیه و عمق ثابت۵۱ سانتیمتر ( عددهای فرود ۷۲ / ۰، ۱۴ / ۰ و ۵۵ / ۰ ) انجام گرفت . سرعت های جریان در ۹۱ مقطع و در عمقهای مختلف با یک شبکهبندی ( ۶ ضربدر ۶ ) برای هر مقطع توسط یک دستگاه سرعت سنج دو بعدی دیجیتالی پیشرفته به نام PEMS متصل به کامپیوتر اندازه گیری شد . تغییرات توزیع مولفه های عرضی و طولیسرعت در امتداد قوس ) (U شکل برای هر آزمایش ترسیم و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج بدست آمده موجب شناخت دقیقتری بر نحوه تغییرات توزیع مولفههای سرعت برای اعداد فرود مختلف در حالت جریان زیر بحرانی را نشان میدهد .

جریان ثانویه، توزیع سرعت، کانال قوسی