سیدمرتضی سیدیان - دانش آموخته کارشناسی ارشد سازههای آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه
سیدحبیب موسوی جهرمی - استادیار گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمرا

بمنظور روندیابی سیلاب در آبراهه ها مدلهای متعددی ارائه شده اند که عمومتا از معادلات جریان های غیر ماندگار جهت شبیه سازی سیلاب استفاده می نمایند. مدلهایی شامل ماسکینگهام – کونژ، موج کینماتیک ، موج دیفیوزیو و موج دینامیک و طیفهای گسترده دیگری از مدلهای هیدرولوژی و هیدرولیکی را می توان نام برد. ضریب زبری مانینگ در مدلهای روند یابی سیلاب که به نحوی از معادلات جریان غیر ماندگار (سنت ونانت) استفاده می نمایند نقش اساسی ایفا می نمایند و مدلهای یاد شده به آن حساسیت بالایی نشان می دهند. در این مقاله با استفاده از تئوری مدلهای یاد شده و هیدروگرافهای مشاهداتی واطلاعات مورفولوژیک در بازه پای پل – عبدالخان رودخانه کرخه (در پائین دست سد خاکی کرخه) مبادرات به کالیبراسیون مدلهای چهارگانه فوق برای ضریب زبری مانینگ شده است و ضرایب بدست آمده از کالیبراسیون مدلها با یکدیگر مقایسه شده اند. علیرغم مقدار معین ضریب زبری مانینگ برای بازه مشخصی از رودخانه این مقاله نشان می دهد که با کالیبراسیون مدلهای ریاضی، توسط متلهای مختلف روندیابی ضرایب زبری مانینگ متفاوتی برای بازه مشخص یاد شده قابل تخمین است بگونه ای که در نظر گرفتن ترمهای بیشتر از معادله ممنتوم جریان غیر ماندگار در مدلها موجب تخمین ضریب زبری مانینگ کمتر می شود. نهایتا عوامل موثر در این تفاوتها بررسی شده اند و پیشنهاداتی بمنظور بهینه سازی مقدار ضریب زبری مانینگ به منظور روندیابی سیلاب توسط هر مدل ارائه گردیده است.

ضریب زبری ، سیلاب ، ماسکینگام - کونژ ، موج کینماتیک ، موج دیفیوزیو ، موج دینامیک