نسیم آرمان - کارشناس ارشد، شرکت مشاور یکم، امور مهندسی رودخانه، تهران، صبای شمالی
علی سلاجقه - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

تعیین حریم و بستر رودخانه ها معمولاً با انجام محاسبات هیدرولیک رودخانه و از طریق مدلهای ریاضی شناخته شـده انجـام مـی گیرد . با تعیین سیلاب و بده جریان رودخانه ( که بر مبنای مبانی قانونی بدست می آید ) ،گسترۀ سیل حاصل از بده مورد نظر یکـی از ملاکهای حدود ب ستر قانونی خواهد بود . نرم افزاری که برای این منظور استفاده شده است، HEC-RAS از مـدلهای معتبـر بـرای محاسبات هیدرولیک آبراهه های طبیعی است که با شبیه سازی یک بعدی رودخانه ها بصورت امکان محاسبات جریانهای پایـدار و ناپایدار را به راحتی مهیا می سازد . به منظور سهولت در کاربرد نتایج حاصل از مطالعات، خروجی ها در محیط GIS ارائه می گردد تا کاربران بتوانند با پروژه های مشابه هماهنگی مورد نیاز را برقرار نمایند . در این مطالعه با استفاده از نقشه های توپوگرافی منطقه بـا مقیاس 1:500 اقدام به تهیۀ مقاطع عرضی گردید، محلهایی نظیر پل ها، ساختمان و ... نیز مورد توجه قرار گرفته و جهت بالا بردن دقت شبیه سازی به طور متوسط هر 50 متر از طول بازۀ سیرا ـ پل خواب و در مجموع 44 مقطع عرضی جهت تعیین پهنـۀ سـیل و حریم بستر رودخانه استخراج گردید . نتایج تحقیق نشان می دهد که به علت شیب زیاد این بازه ، افزایش ارتفاع سیل در آن ٔتا ثیـر زیادی در گسترش پهنۀ سیل ندارد . همچنین فاکتور زبری نیز ٔتا ثیر محسوسی را در افزایش ارتفاع جریان نشان نمی دهد .

.AUTOCAD و HEC-RAS رودخانه کرج ( سیرا - پل خواب ) ، حریم و بستر رودخانه، نرم افزارهای