مهرنوش دانشفر
ابراهیم محمدی

سنگهای متنوعی در حوزه آبریز رودخانه ها رخنمون دارند که بر اثر هوازدگی و فرسایش آنهـا ذراتـی بوجود می آیند که توسط آبهای سطحی و سیلابها انتقال می یابند و در بستر مسیلها آبراهـه هـا و رودخانـه هـا ته نشین می شوند . این ذرات شامل ذرات ریزدانه ( سیلت و رس ) و ذرات درشت دانه ( ماسه، شن و قلوه سنگ ) می باشد . رودخانه ها تهنشین می گردد . تداوم تهنشین این رسوبات و عدم برداشت آنها باعث افـزایش رقـوم بستر رودخانه و طغیان رودخانه به زمینهای اطراف می شود . بدلیل توسعه حرکتهـای عمرانـی در قـرن بیـستم، برداشتهای بی رویه از مصالح شن و ماسه موجود در بستر و حریم رودخانه ها بدون رعایـت قـوانین مربوطـه و بدون رعایت حریم رودخانه ها و سا یر سازه های متقاطع با بستر رودخانه صورت گرفته است . در نتیجه بحـران جدی در تغییرات دانه بندی مصالح شن و ماسه رودخانه ای، تغییرات مرفولوژی رودخانه هـا و هندسـه آنهـا در اغلب رودخانه های موجود در استان خوزستان بوجود آمده است . گسترش تراسهای آبرفتی قدیمی و مخروط افکنه ها در استان خوزسـتان محلهـای مناسـب را جهـت احداث معادن بوجود آورده اند . کنترل برداشت این منابع از معادن مذکور امکان تامین مصالح شن و ماسه بدون آسیب رساندن به رودخانه ها را میسر می سازد .

حوزه آبریز – رودخانه ها – فرسایش – انتقال – شن – ماسه – قلوه سنگ – بستر رودخانه – معادن رودخانه ای – معادن کوهی – تراسهای آبرفتی – مرفولوژی رودخانه – سازند بختیاری – کنگلومرا