سیداحمد حسین زاده - مدیر مرکز تعالی موسسه مطالعات بهره وری و منابع انسانی- فوق لیسانس مدهندسی صنایع- دانشگاه علم و صنعت ایران
عاطفه سیف - دانشجوی فوق لیسانس مدیریت دولتی، گرایش منابع انسانی- دانشگاه تهران، کارشناس بهره وری و مرکز تعالی موسسه مطالعا بهره وری و منابع انسانی

در فضای رقابتی کنونی، سازمان ها برای بقا و کسب موفقیت در کسب و کار، توجه خاصی به کیفیت، بهره وری و بهبود معطوف داشته اند. در همین راستا، تکنیکی به نام بهینه کاوی (الگوبرداری از بهترین ها) ارائه شده است که به تسهیل یادگیری از سازمان های برتر، افزایش بهره وری، رشد و توسعه سازمان مورد نظر، کمک می کند. علیرغم برخی فعالیت های بهینه کاوی در سازمان های ایرانی، فقدان یک مدل جامع و مؤثر در انجام بهینه کاوی، احساس می شود، مدلی که بتواند هم توسط سازمان ها مورد استفاده قرار گرفته و هم مبانی برای فعالیت مراکز بهینه کاوی در کشور ایران گردد. در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به نیازهای سازمان های ایرانی، فرآیند انجام بهینه کاوی عملکردی که تمرکز بر مقایسه عملکردهای سازمان با برترین عملکردهای سازمان های الگو دارد، طراحی و استخراج گردد. بدین منظور ضمن مطالعه انواع مدل های بهینه کاوی بین المللی، با همکاری گروهی از متخصصین و اندیشمندان حوزه مدیریت و بهینه کاوی، از طریق روش دلفی، مراحل و گام های بهینه کاوی عملکردی استخراج و معرفی شده است. در نهایت نتایج نشان می دهد که یک فرآیند کامل بهینه کاوی بایستی دارای 6 مرحله اساسی باشد: 1-برنامه ریزی 2-انتخاب شرکا 3-جمع آوری اطلاعات 4-تجزیه و تحلیل 5-تطبیق 6-اقدام. هر یک از این مراحل دارای چند گام بوده و مجموعاً 25 گام بهینه کاوی شکل گرفته است. در پایان لازم است به این نکته توجه شود که بهینه کاوی یک فرآیند مستمر است، و تمامی سازمان ها برای بهبود مستمر عملکرد خود، نیازمند بکارگیری این فرآیند و مقایسه با رقبای خود به صورت مستمر هستند.

بهینه کاوی، بهبود عملکرد، مدل ه ای بهینه کاوی، فرایند بهینه کاوی، دلفی