جعفر حسن پور - کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی - موسسه مهندسین مشاور ساحل

بدون تردید زلزله و بارهای دینامیکی حاصل از انفجار از عوامل اصلی در ناپایداری و حرکت بلوکهای سنگی به ویژه در ترانشه ها و دیواره های گودبرداری هایی نظیر معادن روباز محسوب می شوند. بنابراین هنگام طراحی شیب و تحلیل پایداری دیواره ها در معادن روباز لازم است، اثر زلزله و بازهای دینامیکی مد نظر قرار گیرد. تاکنون روشهای مختلفی برای در نظر گرفت اثر بارهای دینامیکی در تحلیل پایداری شیبها پیشنهاد شدهاست. یکی از مناسب ترین روشهایی که در این گونه موارد قابل کاربرد است، روش بلوک لغزان (Sliding block method)می باشد که اصول اولیه آن توسط نیومارک (1965) ارائه وطی سالهای اخیر تا حدی توسعه پیدا کرده است. روش نیومارک درتحلیل پایداری سدهای خاکی وسنگریزه ای از سوی متخصصین ژئوتکنیک مورد استفاده قرار می گیرد. ولی در تحلیل پایداری شیبهای سنگی کمتر به آن توجه شده است. در این مقاله سعی شده است با تلفیق دوروش تعادل حدی (روش رایج در تحلیل استاتیکنی شیبها) و بلوک لغزان، پایداری بلوکهای سنگی موجود در دیواره های سنگی معادن روباز، به هنگام رخداد زلزله ها و انفجارات مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا نرم افزاری کامپیوتری (با نام RSSA-WFA) با ویژگیهای کاربردی و قابلیتهای ویژه (به زبان ویژوال بیسیک) طراحی شده استکه با استفاده از آن می توان به محاسبه شتاب بحرانی، تاریخچه تغییرات شتاب، سرعت و جابجایی بلوک هنگام اعمال بارهای دینامیکی و در نهایت محاسبه میزان جابجایی دائمی رخداده در شیب بعد از اعمال بارهای دینامیکی پرداخت. در این مقاله ضمن معرفی نرم افزار RSSA-WFA به حل یک مقال عملی از تحلیل پایداری لرزه ای یکی از دیواره های معدن روباز گل گهر پرداخته میشود.