نعمت الله خراسانی
مصطفی پناهی

فقدان آگاهی علمی از ابعاد کمی و کیفی ارزش اقتصادی تولیدات و خدمات اکوسیستمی حاصل از جنگل ها، هم راستا با رشته ای از عوامل گوناگون تخریب ، تغییر کاربری اراضی جنگلی را به سود فعالیت های دیگر توجیه پذیر می سازد . عدم برخورداری از چنین آگاهی هایی موجب گردیده که در ایران، نظیر بسیاری دیگر از کشورهای در حال توسعه، فرآیند تصمیم گیری سیاسی و اقتصادی در مورد استفاده های کنونی و موجودیت آتی منابع جنگلی با ابهامات زیادی مواجه گردد و تلاش برای دستیابی به انتخاب های صحیح و تخصیص بهینه منابع طبیعی در اختیار ، دربند مشکلات مربوط به مخاطرات و عدم حتمیت های ارزیابی باقی بماند . سستی مبانی نظری و نادیده انگاشتن ملاحظات علمی در گزینش رویکردهای روش شناختی برای انجام مطالعات ارزش گذاری اقتصادی می تواند به نتایجی بیانجامد که بقایای عرصه های جنگلی را به سرعت در میانه دو تیغه افراط و تفریط گرایانه مضمحل سازد . برآوردهای اریب داری که ارزش جنگل ها را کمتر و یا بیشتر از حد نزدیک به واقعیت نشان دهند، یا استهلاک سرمایه های طبیعی سرپا را در پی خواهند داشت و یا آزمندی کاربریهای رقیب برای اراضی جنگلی را مشروع جلوه گر خواهد ساخ ت . به هر حال، باید یادآوری کرد که تحقق پایداری از تلفیق دو مقوله حفاظت و استفاده عقلانی از منابع طبیعی چون جنگل به هیچ وجه پدیده ای غیر اقتصادی قلمداد نمی شود و سازماندهی اقدامات برای نیل به تقریب دو نظام اقتصادی و اکوسیستمی به شکل تلاش بی وقفه برای تضارب اندیشه های موجود، از چندی پیش آغاز گردیده است. این تحقیق درصدد است با تکیه بر اهم بنیادهای نظری و ملاحظات عملی مربوط به روش شناسی مطالعات ارزش گذاری اقتصادی، یافته های تحقیقی خود را در زمینه ارزش گذاری برخی سه محدوده طرح جنگلداری واقع در شمال ارائه کرده و تنگناها و استدلال های مورد نیاز در این باره را به بحث و تحلیل گذارد.