محمود بهروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی
برومند اصلاحی - عضوهیئت علمی گروه جغرافیای طبیعی

بادهای توفنده از پدیدههای مخرب اقلیمی میباشند که همه ساله خسارتهای جبران ناپذیری به مزارع، تاسیسات، جادهها، ترافیک، فضای شهری و ارتباطات وارد مینماید. این پدیده متاثر از شرایط جوی خاصی است که در صورت شناخت سازوکار تکوین و گسترش آن می- توان از آسیبهای فراوان آن کاست و یا با آن مقابله کرد. دربررسی عوامل همدید موثر بر وقوع بادهای توفنده استان فارس و تحلیل آماری آن در بازه زمانی سالهای 2005-1990 سمت و سرعت بادهای سه ساعته از سازمان هواشناسی استان فارس استخراج و با استفاده از نرم افزار Wrplot گلباد سالانه برای ایستگاه آباده ترسیم شد. سپس بادهای با سرعت بیش از 10 متر در ثانیه تفکیک و وارد پایگاه دادهای spss شده و مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه، روند خطی و پلینومیال دادهها بمنظور پیشبینی باد توفنده مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشههای 34 روز از سالهائیکه بیشترین تعداد بادهای توفنده را داشتهاند انتخاب و نقشه تراز 500 هکتوپاسکال و تراز متوسط سطح دریا این 35 روز مورد بررسی قرار گرفته و علل همدید بادهای توفنده استخراج شده است. این پژوهش نشان داد که عمده سامانه- های منجر به بادهای توفنده از شرایط همدید زیر پیروی میکنند: الف) در تراز 500 هکتوپاسکال 62 درصد بادهای توفنده در زمانی رخ میدهند که استان فارس در جلوی فرود تراز 500 قرار گرفته است. 38 درصدباد توفنده زمانی که منطقه در جلوی فراز مانع قرار گرفته رخ میدهد. ب) در تراز متوسط سطح دریا در روز وقوع باد توفنده ، 37 درصدبادتوفنده زمانی رخ میدهد که مرکز کم فشاری در محدوده عربستان و جنوب دریای عمان مستقر شده است. 22 درصدآن بدلیل ورود زبانههای پرفشار سیبری، 41 درصد بخاطر کمفشارهای مستقر در شرق کشور و پاکستان و مراکز فشار در روی دریای مدیترانه است.

تحلیل همدید، تحلیل آماری، بادهای توفنده، استان فارس