مصطفی کریمی احمداباد - هیئت علمی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
کامیار شکوهی رازی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کویرشناسی
سعید خدائیان - هیئت علمی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان
سعید قره چلو - هیئت علمی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان

گرچه طوفان گردوغباریکی از نمودهای اقلیمی منطقه خاورمیانه می باشدولی افزایش فراوانی وقوع این پدیده و تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آن در بخشهای سلامت اقتصاد و غیره باعث توجه ویژه به این پدیده درسالیان اخیر شده است بهمنظور بررسی شرایط ایجاد و تکوین طوفان گردوغبار درمنطقه خاورمیانه و بویژه ایران طوفان گردوغبار 10 تا 20 تیر ماه 1388 که یکی از پایدارترین و گسترده ترین طوفانهای گردوغبار برروی ایران بوده انتخاب گردیده است با توجه به دخالت عوامل و عناصر مختلف و برهمکنش آنها در طوفان گردوغبار دراین پژوهش از مطالعه تلفیقی هوا - اقلیم شناختی و شرایط سطح زمین در بررسی تعامل گردش جو و پوشش سطح زمین در شکل گیری گردوغبار استفاده شده است به همین منظور نقشه های بردار باد بارش، سرعت قائم اومگا و زئوپتانسیل از عناصر جوی و نقشه پوشش سطح زمین از تصویر مادیس تولید شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که درروزهای 10 و 11 تیرماه تشکیل یک کم فشار در شمال شرق عراق و جنوب شرق سوریه ایجاد گردش چرخنده ای نموده و بادهایی با سرعت 10 متر بر ثانیه در سطح زمین شکل گرفته با توجه به اینکه منطق فاقد پوشش گیاهی است و خاک نیز در دوره شکل گیری طوفان خشک و فاقد رطوبت بوده است.

گردوغبار، خاورمیانه، گردش جو، پوشش سطح، ایران