محمدرضا حسنی آهنگر - دانشجوی دکترای دانشگاه علم و صنعت ایران
ناصر مزینی - استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران
علیرضا ربیعی - کارشناس ارشد هوافضا

در بسیاری مواقع حرکت یک جسم پرنده اعم از هواپیما یا موشک را به دلیل پیچیدگی در مدلسازی ریاضی، درون تونل‌باد شبیه‌سازی نموده و ضرایب نیرو و لنگر مورد نظر طراح اندازه‌گیری می شود. نکته حائز اهمیت این است که دامنه عدد ماخ و سایر شرایط جریان شبیه سازی شده روی مدل مورد آزمون باید با جریان روی پرنده اصلی مشابه باشد. لازمه داشتن طیف وسیعی از عددماخ مافوق صوت دارابودن شیپوره همگرا- واگرا دقیق با قابلیت کنترل پذیری اتوماتیک مناسب با قابلیت اتکاپذیری بالا است. در این مقاله عملکرد شیپوره همگرا- واگرا و نقش آن در تونل باد مافوق صوتST2 مورد تحلیل و ارزیابی نیرویی واقع شده است. بر اساس نتایج این ارزیابی، یک سیستم کنترل اتوماتیک شیپوره همگرا- واگرا طراحی و پیاده سازی گردید. جهت بهینه سازی عملکرد این سیستم کنترلی، یک کنترلر فازی طراحی و پیاده سازی شده و رفتار آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که از سرعت بالاتر، دقت مناسب و قابلیت اطمینان بالایی برخوردار بود. اینکار ضمن افزایش دقت نتایج بدست آمده از مدل مورد آزمون در تونل‌باد، نقش عمده‌ای در اعتماد صنایع وابسته به آن و کاهش هزینه‌های انجام آزمون را به همراه خواهد داشت.

تونل باد, شیپوره همگرا- واگرا, سیستم فازی, کنترل فازی