علیرضا زرگران - دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه مواد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
مهرداد آقایی خفری - استادیار، گروه مواد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین

فولادهای زنگنزن رسوبسخت ۱ شونده ۱۵-۵PH کاربردهایی همانند قطعات هواپیما، قطعات مورد استفاده در محیطهای فشار بالای خورنده شامل شیرها، شفتها، بستها، چرخدندهها و ... استفاده میشود. به دلیل اهمیت فرآیند پیرسختی (رسوبسختی) در این فولاد بر روی خواص مکانیکی بعدی آن، شرایط مختلفی از فرآیند پیرسختی در دماهای ۴۵۰ و ۵۵۰ درجه سانتیگراد و طی زمانهای گوناگون ( ۱،۳ ،۲ ، ۴ و ۶ ساعت) به صورت تغییرات سختی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دهنده رسیدن به ماکزیمم (بهینه) پیرسختی در دمای ۴۵۰ درجه سانتیگراد برای مدت زمان ۶ ساعت است. از طرفی بررسی تغییرات سختی در دمای ۵۵۰ درجه سانتیگراد مشخص کننده قرار گرفتن نمونه در حالت فراپیرسختی و همچنین رسیدن به شرایط نسبتا یکنواختی از آن، برای مدت زمانی بین ۳ تا ۶ ساعت است. بررسی رفتار خزشی این آلیاژ بصورت تستهای گسیختگی ناشی از تنش، برای فرآیند پیرسختی در شرایط یکسان زمانی ( ۶ ساعت) در این دو دما (یعنی شرایط بهینه پیرسختی و شرایط فراپیرسختی)، نشان دهنده کمتر بودن نسبی زمان گسیختگی در شرایط فراپیرسختی ذکر شده است. بررسیهای ریزساختاری نمونههای عملیات حرارتی نیز توسط میکروسکوپ نوری صورت گرفت.

فولاد زنگ نزن، رسوب سخت شونده، ۱۵-۵PH، پیر سختی، خزش، گسیختگی ناشی از تنش