خسرو مفاخری - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
محمدرضا بی همتا - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
علیرضا عباسی - دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

شناخت فرآیندهای فیزیولوژیکی مرتبط با تنش خشکی منجر به شناسایی راهکارهای اساسی در مقاومت، حفظ ظرفیت عملکرد و رقمهای متحمل به تنش خشکی خواهد شد. با این هدف تاثیر تنش خشکی بر ژنوتیپهای لوبیا چشمبلبلی در سال 1393 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران ارزیابی شد. پنج ژنوتیپ با قابلیت و پتانسیل عملکرد متفاوت در یک آزمایش کرتهای خردشده (اسپلیتپلات) در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار تحت سه سطح تنش خشکی (35 ،65 و 100 درصد ظرفیت زراعی) قرار گرفتند. خشکی سبب کاهش RWC و افزایش فعالیت آنزیمهای پاداکسندگی (آنتی اکسیدانی) و محتوای مالوندی آلدهید شد. تنش خشکی سبب کاهش RWC و افزایش MDA و فعالیت آنزیمهای پاداکسندگی شد که با افزایش سطوح تنش بر مقادیر آنها افزوده شد اما برای آنزیم کاتالاز بیشترین میزان آنزیم در سطح تنش 65 درصد بود و با افزایش شدت تنش در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی میزان آن کاهش نشان داد. به صورتیکه در سطح تنش 35 درصد ظرفیت زراعی بیشترین و کمترین میزان محتوای آب نسبی به ترتیب مربوط به ژنوتیپهای 210 و 313 بود، میزان MDA در این دو ژنوتیپ در این سطح تنش کمترین میزان را داشت برای آنزیمهای CAT ،GPX و APX ژنوتیپهای 210 و 291بالاترین میزان را داشتند. بالا بودن فعالیت آنزیمهای پاداکسندگی در ژنوتیپهای 210 و 291همراه با پایین بودن میزان محتوای مالوندیآلدهید در این ژنوتیپها، بهاحتمال زیاد نشاندهنده ظرفیت بالای این ژنوتیپها برای حذف گونههای فعال اکسیژن تولیدی و ثبات عملکرد و اجزای عملکرد در مقایسه با دیگر ژنوتیپها است.

آنزیم های پاداکسنده، پراکسیداسیون چربیهای غشاء، تنش خشکی، لوبیا چشم بلبلی