سولماز نادی - پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری کرج
رضاقلی میرفخرایی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران
علیرضا عباسی - دانشگاه تهران
مصطفی خدادادی - دانشگاه تربیت مدرس

در این تحقیق تنوع ژنتیک 22 رقم گندم نان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به تنش سرمای دیررس بهاره در شرایط کنترل شده بررسی گردید. به این منظور آزمایش فاکتوریل با دو عامل رقم در 22 سطح و دما در 4 سطح C˚8+ (شاهد)، C˚2+، C˚0 وC˚ 2- در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس حاصل از داده های فیزیولوژیک نشان داد که اثرمتقابل رقم در سرما در هر دو صفت در سطح احتمال خطای 1% معنی دار بود. بر اساس نتایج به دست آمده در صفت پرولین در تنش C˚ 2-، بالاترین میزان پرولین، متعلق به رقم مغان2 و کمترین مقدار مربوط به رقم گلستان بود. همچنین در صفت فروکتان در تنش شدید، (C˚2-)، بالاترین مقدار قند فروکتان متعلق به رقم اوحدی و کمترین مقدار مربوط به رقم دز بود که برای بررسی تنوع ژنتیکی در سطح مولکولی از 21 جفت آغازگر ریزماهواره استفاده شد که 11 جفت توانستند چندشکلی مطلوبی را نشان دهند و در مجموع 19 آلل شناسایی گردید. تعداد آلل های تولید شده با میانگین 27/2 آلل در هر مکان ژنی، از 2 تا 4 آلل متغیر بود. میانگین سطح اطلاعات چندشکلی (PIC) برابر 62/0 و از 09/0 تا 98/0 متغیر بود. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام ارتباط معنی دار 2 نشانگر واجد اطلاعات را به ترتیب با عناوین Xgwm174 و مرتبط با صفت پرولین در شرایط تنش شدید و Xgwm642 را با صفت فروکتان در شرایط شاهد نشان داد.

تجزیه کلاستر, فاصله ژنتیکی, محتوی اطلاعات چند شکلی, نشانگر مولکولی