تکتم خسرویان - گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
ابراهیم زینلی - گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
آسیه سیاهمرگویی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رضا قربانی نصرآباد - گروه خاکشناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

در این مطالعه بررسی غلظت، جذب و توزیع فسفر، به عنوان محدودکننده ترین عنصر معدنی ضروری بعد از نیتروژن، در این دو مرحله در گندم و جو مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور، در سال زراعی 94-1393 آزمایشی با سه فاکتور شامل مقدار فسفر کودی (0، 20، 40، 60 و 80 کیلوگرم در هکتار)، مایه زنی با باکتری استرپتومایسس و نوع گیاه زراعی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل در دانشگاه علوم کشاورزی گرگان انجام شد. در هر دو مرحله یاد شده، با افزایش مقدار فسفر کودی، غلظت و تجمع فسفر در بخش های مختلف گیاه به صورت خطی افزایش یافت. در تمام مقادیر فسفر کودی، ترتیب بخش های بوته از نظر غلظت فسفر به صورت برگ> بخش هوایی> کل بوته> ساقه> ریشه و از نظر تجمع فسفر به صورت کل بوته > بخش هوایی> ساقه> برگ> ریشه بود. مایه زنی با باکتری باعث افزایش معنی دار غلظت فسفر ریشه در SE، و غلظت فسفر برگ، بخش هوایی و کل بوته، و تجمع فسفر در این اندام ها به علاوه ساقه در Ant شد. در هر دو مرحله، غلظت و مقدار فسفر تجمع یافته در بخش های مختلف بوته به استثنای مقدار فسفر تجمع یافته در ساقه، در جو به طور معنی داری بیشتر از گندم بود. نتایج حاکی از ثبات بیشتر ضریب توزیع فسفر به بخش های گیاه در مقایسه با غلظت و تجمع فسفر بود. یافته های مطالعه حاضر نشان دهنده ی همبستگی قوی بین مقدار فسفر جذب شده در SE و Ant با عملکرد دانه بود که به وسیله تابع دو تکه ای خطی-مسطح توصیف شد.

استرپتومایسس, باکتری حل کننده فسفات, مقدار فسفر کودی, عملکرد دانه