حسین محمدی - استاد آب وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمدامین حیدری - دانشجوی دکتری آب وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

فعالیت کشاورزی در هر منطقه به میزان زیادی به آب وهوا و تغییرات مولفه های آب وهوایی وابسته است. تغییر در پوشش سطحی مانند خشک شدن دریاچه ها نقش موثری بر مولفه های آب وهواشناسی در مقیاس خرد و محلی دارد. این پژوهش با استفاده از شبیه سازی رایانه ای مدل TAPM اثر خشک شدن دریاچه ارومیه را بر مولفه های هوا، و همچنین با استفاده از محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع به روش فایو-پنمن-مونتیث، اثر خشک شدن دریاچه ارومیه را بر تبخیر و تعرق گیاه گندم را در بازه کاشت-برداشت مورد مطالعه قرار داده است. بر اساس یافته های این پژوهش، افزایش دمای روزانه و کاهش رطوبت همراه با افزایش سرعت وزش باد، موجب افزایش تبخیر و تعرق گیاه گندم، به ویژه در ماه های مارس تا ژوین بین 10 تا 25 میلیمتر در شرایط خشک شدن دریاچه ارومیه خواهد گردید. بر اساس نتایج بدست آمده این مقادیر برای ماه های مارس، آوریل، مه و ژوین و ژوییه به ترتیب از 125 به 135، 200 به 220، 285 به 310، 310 به 325 و 95 به 100 میلیمتر به ترتیب در طرحواره الف و ب تغییر می یابد. همچنین تغییرات کاهشی مقادیر تبخیر و تعرق گیاه گندم در ماه های دسامبر و ژانویه در طرحواره ب به نسبت طرحواره الف اندک بین 1 تا3 میلیمتر کمتر و قابل اغماض می باشد. بر اساس نتایج پژوهش گیاه گندم در ماه های مارس و اوریل در شرایط خشک شدن دریاچه بیشترین تغییر تبخیرو تعرق را تجربه را خواهد نمود، و بر این اساس نیاز به آبیاری بیشتری در این بازه خواهد داشت.

شبیه سازی عددی، تبخیر و تعرق، گندم،مدلTAPM-دریاچه ارومیه