سودابه صالحی - دانشیار دانشکده تجسمی دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران
احمد صالحی کاخکی - دانشیار دانشکده مرمت دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران
محمد درویشی - دانشجوی دکتری پژوهش دانشگاه هنر اصفهان

قلم های اولیه فارسی که با ملزومات صنعت چاپ به ایران وارد شدند، فرم هایی از حروف را رایج کردند که با ذایقه فرهنگی ایرانیان هماهنگ نبوده ولی ضرورت و مزیتی چون سرعت در چاپ، استفاده از آنها را فراگیر و موجب شده است با اندک تغییراتی تا به امروز مورد استفاده قرار گیرند. هدف از نوشتار پیش رو، استخراج و ارزیابی چالش های فرهنگی ناشی از کمبود قلم های فارسی در ایران بوده و به طور خاص در پی پاسخ گویی به این سوال است که کمبود قلم های فارسی مناسب در ایران چه اثراتی را در پی داشته و دارد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی از منابع چاپی و الکترونیکی گردآوری شده است. در این نوشتار، چالش های اصلی فرهنگی شناسایی شده عبارتند از: عدم تنوع کمی و کیفی و قدیمی بودن اغلب قلم های تایپی پرکاربرد فارسی؛ کمبود قلم های اختصاصی، کمبود خانواده کامل اقلام؛ کمبود قلم های تایپی مناسب و کاربردی در رسانه های الکترونیکی و دیجیتالی؛ کمبود قلم فارسی هم آهنگ با قلم های لاتین و عدم آموزش اصولی طراحی قلم فارسی در مراکز آموزش عالی ایران، وجود این چالش ها باعث تغییر زیبایی شناسی استفاده کنندگان از قلم فارسی شده و در دراز مدت می تواند موجبات دور شدن جامعه از هویت فرهنگی ایرانی- اسلامی را فراهم آورد.

خوشنویسی، طراحی گرافیک، هویت فرهنگی، خط فارسی، قلم فارسی (فونت)