عصمت محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد آگرواکولوژی
حمیدرضا اصغری - استادیارگروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
احمد غلامی - دانشیارگروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود

به منظور بررسی امکان استفاده از کود بیولوژیک میکوریزا به جای بخشی از کود شیمیایی فسفر مورد نیاز در زراعت نخود، آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. تیمارها شامل 1: 1B (شاهد (بدون استفاده از میکوریزا و کود فسفر))، 2: 2B (میکوریزا)، 3: 3B (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر)، 4: 4B (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + میکوریزا)، 5: 5B (50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر)، 6: 6B (50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + میکوریزا) بود. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایش، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و غلظت فسفر دانه را در مقایسه با شاهد به طور معنی داری افزایش دادند، در حالی که تاثیر تیمارها بر وزن صد دانه و شاخص برداشت، معنی دار نبود. براساس نتایج، کاربرد قارچ میکوریزا، صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد غلاف را در گیاه نخود افزایش داد که این میزان افزایش، با مصرف 50 کیلوگرم کود فسفر در یک سطح آماری قرار دارند. همچنین درصد کلونیزاسیون ریشه با مصرف کود فسفر بطور معنی داری کاهش یافت. بنابراین با توجه به ضرورت کاهش مصرف کودهای شیمیایی، می توان کاربرد میکوریزا را در زراعت نخود توصیه نمود.

میکوریزای آرباسکولار، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، نخود