نجمه اسلامی پور - ۱. گروه زبان شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محمدحسین شرف زاده - گروه زبان شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

مقوله حرکت در زبان های گوناگون، می تواند با استفاده از فعل­های حرکتی بیان شود که نحوه رمزگذاری آن در  زبان های گوناگون تفاوت دارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه فعل­های حرکتی در دو زبان فارسی و انگلیسی است. در این راستا، از دیدگاه شناختی و رده شناختی تالمی (Talmy, 2000b) در پیوند با زبان های فعل- محور و قمر- محور بهره گرفته­ شده ­است. به باور وی، قمر، مقوله دستوری هر سازه­ای، غیر از متمم گروه اسمی یا گروه حرف اضافهای همراه فعل است که با ریشه فعل رابطه خواهری دارد. به این منظور، بر اساس پیکره مرتب­ شده افعال حرکتی ازکیا (Azkia, 2012) 360  فعل حرکتی گردآوری شدند که 180 فعل به فارسی و 180 فعل به انگلیسی، تعلق داشتند. این فعل ­های حرکتی با استفاده از فرهنگ های دوزبانه و یک زبانه (آریان پور، آکسفورد، و عمید) در بافت جمله بررسی و ترجمه شدند. سپس از جنبه فعل- محور یا قمر- محور بودن، نحوه تقسیم بندی عناصر معنایی و قمر غالب  با یک­دیگر مقایسه شدند. یافته های پژوهش نشان دادکه زبان فارسی بر خلاف زبان انگلیسی، گرایش بیشتری به سوی قمر- محور بودن دارد. قمر غالب در زبان فارسی، قمر حالت و در انگلیسی، قمر جهت است. در نهایت، عناصر معنایی زبان فارسی به نسبت زبان انگلیسی، قمر- محورتر عمل می کنند و هر یک از این دو زبان، دسته بندی ویژه خود را در ارتباط با نظریه تالمی دارند. 

واژه های کلیدی: عنصرمعنایی, فعل حرکتی, رده شناسی, قمر- محور, فعل - محور