مجید شاهی بجستانی - دانشجوی دکتری، گروه گیاهپزشکی، دانشکده ، کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بهروز جعفرپور - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشکده ، کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محسن مهرور - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده ، کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور شناسایی ویروس کوتولگی زرد پیاز در بهار و تابستان 1389 از مناطق عمده پیاز کاری استان خراسان نمونه برداری صورت گرفت. بدین منظور نمونه برداری تصادفی از مزارع حومه شهرستان های مشهد، چناران، قوچان، تربت حیدریه، نیشابور، بردسکن، گناباد، فریمان، فاروج، شیروان، بجنورد و آش خانه به عمل آمد. نمونه های برگی با علایم موزاییک، زردی، رگوز و پیچیدگی همراه با کوتولگی غده های پیاز جمع آوری شدند. آلودگی نمونه های فوق با استفاده از آزمون سرولوژیک DAS-ELISA و آغاز گرهای طراحی شده برای تکثیر ژن پروتیین پوششی (CP) در واکنش RT-PCR مورد ارزیابی قرار گرفتند. بدین منظور استخراج RNA از نمونه های آلوده با استفاده از کیت آماده(plus)RNX™ انجام شد و به دنبال آن آزمون RT-PCR جهت ساختن cDNA و سپس آزمون PCR انجام گردید. الکتروفورز محصول PCR در ژل آگارز 1/5 %، قطعه تکثیر شده bp291 مربوط به ژن کامل CP را در تمام نمونه های مورد آزمایش نشان داد. قطعه تکثیر شده جهت توالی یابی ارسال و تایید شد. همچنین آلودگی با روش سرولوژیک تایید گردید. همچنین صحت بیماری زایی ویروس نیز در شرایط گلخانه بر روی سه گونه از گیاه سلمه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که مزارع حومه چناران، گناباد و نیشابور به این ویروس آلوده می باشند و در مزارع سایر شهرستان ها آلودگی با درصد بسیار ضعیف مشاهده می شود یا هیچ آلودگی مشاهده نگردید.

ویروس کوتولگی زرد پیاز، شناسایی، دامنه میزبانی RT_PCR ،DAS-ELISA