مهدی سبحانی نژاد - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
حامد زمانی منش - باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، ایران

هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد معلم اثربخش و اعتبار سنجی مولفه های آن توسط دبیران دوره متوسطه شهر یاسوج و روش آن، تحلیلی-توصیفی است. بدین صورت که در بخش اول با تحلیل اسنادی، ابعاد معلم اثربخش و مولفه های آن شناسایی و در بخش دوم با روش توصیفی از نوع پیمایشی به اعتبار سنجی آنها پرداخته شده است. جامعه آماری در بخش اول، کلیه آرا نظری و نتایج پژوهشی مکتوب صاحب نظران شاخص پیرامون ابعاد معلم اثربخش و مولفه های مطرح در آنها است. بخش دوم جامعه آماری نیز همه دبیران دوره متوسطه شهر یاسوج در سال تحصیلی90-1389 را در بر می گیرد (N=740 )که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 252 نفر نمونه برای آن برآورد و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش در بخش اول، فرم های فیش برداری و در بخش دوم، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ابعاد و مولفه های استخراجی از دیدگاه صاحب نظران گوناگون است که روایی صوری و محتوایی آن پس از مطالعه توسط متخصصان دانشگاهی تایید شده است. پایایی پرسشنامه نیز طی محاسبه ضریب آلفای کرانباخ برابر با 0/90 است. اولویت بندی ابعاد معلم اثربخش به ترتیب شامل ابعاد شخصیتی، ارزشیابی، تدریس و مدیریت کلاس درس می شود. یافته های جانبی نشان می دهد که دبیران زن به طور معناداری به بعد ارزشیابی معلم اثربخش توجه ویژه داشته اند و بر حسب متغیر سابقه خدمت، تفاوت معناداری نیز مشاهده نشد.

معلم، اثربخشی، ابعاد و مولفه های معلم اثربخش