نسرین دلاور - گروه مهندسی علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
سمیرا اخوان - گروه مهندسی علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
عبدالمحمد محنت کش - بخش خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر برخی شاخص های موثر در رشد گندم دیم مانند بارش موثر، تاریخ کاشت و طول دوره رشد در چهار ایستگاه واقع در استان چهارمحال و بختیاری میباشد. ابتدا می بایست شرایط اقلیمی دوره آتی (2065-2046) پیش بینی گردد. بدین منظور از خروجی مدل گردش عمومی جو HADCM3 تحت سه سناریوی A1B ؛ A2 و B1 استفاده گرد ی د. ریزمقیاس نمایی داده ها، توسط مدل LARS-WG صورت گرفت. پس از شبیه سازی پارامترهای اقلیمی دوره مذکور میزان بارش موثر در طول دوره رشد گندم به روش فایو و همچنین تاریخ کاشت مناسب با توجه به تاریخ وقوع اولین بارش پاییزه حداقل 10 میلی متر به شرط تداوم یافتن در روزهای بعد، تعیین شد. مراحل رشد گندم هم با محاسبه GDD (درجه روز رشد) به دست آمد. نتایج حاکی از افزایش دما در هر چهار ایستگاه میباشد. به طور متوسط افزایش 1/8 درجه سانتیگرادی دمای سالانه استان نسبت به دوره پایه (2010-1990) قابل انتظار است. مجموع بارش سالانه ایستگاه های شهرکرد، کوهرنگ و بروجن به ترتیب 2/2 ، 7/8 و 3/6 درصد کاهش و ایستگاه لردگان 2/7 درصد افزایش خواهد داشت. همچنین نتایج نشان داد در سه ایستگاه شهرکرد، کوهرنگ و بروجن مقدار بارش موثر در آبان ماه نسبت به دور ه پایه افزایش، اما در لردگان با کاهش مواجه خواهد شد. بدین ترتیب در سه ایستگاه اول، تاریخ کاشت در اغلب سال ها زودتر و در لردگان دیرتر از دوره پایه به دست آمد. طول دوره رشد نیز در ایستگاه های شهرکرد، بروجن و لردگان به طور متوسط 12 روز و در کوهرنگ 13 روز کاهش خواهد یافت.

تغییر اقلیم، گندم دیم، بارش موثر، سناریوهای اقلیمی، درجه روز رشد، ریزمقیاس نمایی