مهناز علی اکبری - دکترای تخصصی روان شناسی، استاد، ایران، تهران، دانشگاه پیام نور، دانشکده روان شناسی، گروه روان شناسی
احمد علیپور - دکترای تخصصی روان شناسی، استاد، ایران، تهران، دانشگاه پیام نور، دانشکده روان شناسی، گروه روان شناسی
حسین ابراهیمی مقدم - دکترای تخصصی روان شناسی، دانشیار، ایران، رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده روان شناسی، گروه روان شناسی
مهین فکرتی - دانشجوی دکترای تخصصی روان شناسی، مربی، ایران، تهران، دانشگاه پیام نور، دانشکده روان شناسی، گروه روان شناسی

مقدمه: فناوری واقعیت مجازی از مهمترین فناوری ها در حوزه جهانی سلامت است. یکی از زمینه های مهم کاربردی این فناوری کمک به بیمارانی است که با ترومای طولانی و دردآور و استرس زا مانند سرطان دست و پنجه نرم می کنند. وجود درد، افسردگی، اضطراب و یا استرس ناشی از این بیماری محققان را بر آن داشته تا برای کمک به این دسته از بیماران تحقیقات گسترده ای را انجام دهند. هدف: هدف از این پژوهش تاثیر واقعیت مجازی (VR) در بهبود علایم روان شناختی از جمله، اضطراب و افسردگی و استرس در افراد مبتلا به سرطان بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد مبتلا به سرطان بالای 12 سال مراجعه کننده به بیمارستان های مرتبط با موسسه تحقیقات، درمان و آموزش سرطان استان تهران در سال 94-95 بودند؛ که از بین مراجعه کنندگان تعداد 20 نفر مبتلا به سرطان با تشخیص علایم روان شناختی به روش نمون هگیری در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند، سپس گروه آزمایش به مدت یک ماه و نیم هر هفته دو جلسه به طور میانگین حداقل 15 دقیقه با دستگاه اکس باکس کار کردند. در پایان این مدت هر دو گروه مجزا مورد بررسی از طریق مصاحبه های بالینی و پرسشنامه DASS قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و آزمون آماری تحلیل کوواریانس در سطح توصیفی و استنباطی به تجزیه و تحلیل داده پرداخته شد. یافته ها: بر اساس طرح مذکور، یافته ها، حاکی از تفاوت معنادار بین دو گروه آزمون و کنترل در مولفه های اضطراب، افسردگی و استرس بودند. مقدار نسبت F در مولفه اضطراب در سطح معناداری 0/001 برابر با 24/310 و مولفه افسردگی در سطح معناداری 0/01 برابر با 9/423 و مولفه استرس در سطح معناداری 0/015 برابر با 7/392 بود که همگی نشان دهنده تاثیر معنادار متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که این فناوری می تواند تاثیر معناداری در کاهش علایم روان شناختی (استرس، اضطراب و افسردگی) افراد مبتلا به سرطان داشته باشد. با توجه به شیوع اختلالات روان شناختی و تاثیر این اختلالات بر فرایند درمان و بهبود بیماران مبتلا به سرطان استفاده از این فناوری توصیه می شود .

اختلالات روان شناختی، سرطان، فناوری واقعیت مجازی