امیر ناصرین - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان،
سید محمد سعید موسوی - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان،

چکیده امنیت غذایی به تولید محصولات اساسی کشاورزی از جمله گندم بستگی دارد. در کشت گندم به صورت دیم، پارامترهای اقلیمی همچون دما و بارش تاثیر زیادی بر میزان تولید دارند. در این پژوهش به منظور تعیین توابع اقلیمی در شمال خوزستان از آمار چندساله پارامترهای هواشناسی و نیز عملکرد گندم دیم در شهرستان های دزفول، شوشتر، اندیمشک و مسجدسلیمان استفاده شد. برای تعیین میزان تاثیر پارامترهای مختلف هواشناسی بر عملکرد گندم از روش رگرسیون خطی در مقیاس محلی و منطقه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که برای تخمین میزان محصول گندم دیم در شمال خوزستان، مدل های محلی نسبت به مدل منطقه ای به داده های کمتری نیاز دارند. اما، مدل های منطقه ای نسبت به مدل های محلی شهرستان های مختلف دقت کمتری داشتند. همچنین، تحلیل حساسیت انجام شده نشان داد که میانگین دمای حداکثر و بارش در ماه های فصل زمستان نسبت به سایر عوامل اقلیمی حساسیت بیشتری دارند. به علاوه، با افزایش بارش در منطقه میزان محصول افزایش داشت. اما، بهره وری بارش در منطقه در سال های مختلف نوسانات زیادی بین 07/0 تا 39/0 کیلوگرم بر متر مکعب بارش داشت. این موضوع لزوم توجه به سایر عوامل مانند عوامل زراعی برای افزایش بهره وری را نشان می دهد.

واژه های کلیدی: بهره وری بارش, تحلیل حساسیت, دما, رگرسیون چند متغیره, ساعات آفتابی