سمیرا وکیلی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
لیلا کاشانی وحید - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
حمید کریمی رحمت آبادی - کارشناس ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی

در سالیان اخیربه دلایل متعددی شیوع کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم رو به افزایش است. این کودکان، نارسایی در مهارت های اجتماعی، تعاملات اجتماعی دوجانبه و الگوهای تکراری و محدود رفتاری از ویژگی های اصلی این کودکان است. مداخله های آموزشی با اسفاده از تکنیک های متناسب با ویژگی های این کودکان می تواند در حمایت وراهنمایی آنها و خانواده هایشان مفید باشد از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی اثر برنامه نمایش درمانی بر مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم صورت گرفت. این پژوهش با روش شبه آزمایشی و با دو گروه آزمایش و گواه و به شیوه پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه کودکان پسر 7 تا 12سال طیف اوتیسم با عملکرد پایین که در مراکز تحت پوشش بهزیستی مورد نگهداری و آموزش قرار دارند بوده است. به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 20 کودک دارای اختلال اتیسم با عملکرد پایین که توسط متخصصان تشخیص اختلال طیف اتیسم با عملکرد پایین گرفته بودند انتخاب شدند و به صورت تصادفی 22نفر در گروه آزمایشی و 10 نفر دیگر در گروه گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش در معرض آموزش برنامه نمایش درمانی با قصه و عروسک قرار گرفت اما گروه گواه برنامه ای دریافت نکرد و در لیست انتظار برای دریافت برنامه آموزشی قرار گرفت. به منظور ارزیابی مهارت های اجتماعی از مقیاس مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت 1990 ، استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از مدل آماری تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه نمایش درمانی با قصه و عروسک درسطح معناداری p<0/01 با اندازه اثر 0/743 در ارتقای مهارت های اجتماعی کودکان طیف اوتیسم با عملکرد پایین موثر بوده است. براساس یافته های بدست آمده میتوان گفت با استفاده از برنامه نمایش درمانی با قصه و عروسکمیتوان به میزان مطلوبی مهارت های اجتماعی کودکان طیف اوتیسم با عملکرد پایین را افزایش داد.

نمایش درمانی با قصه و عروسک، مهارت های اجتماعی،، طیف اوتیسم