الهام شفیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سوگند قاسم زاده - استادیارگروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
غلامعلی افروز - استاد ممتاز گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران ، ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه غنی سازی روابط درونخانوادگی بر مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم صورت گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش خانواده های کودکان اتیسم ساکن شهر تهران در سال 1397 بودند که از میان آنها نمونه ای به حجم 20 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد و گروه آزمایش برنامه غنی سازی روابط درون خانوادگی را در 10 جلسه دریافت کردند، درحالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد و در پایان برای هر دو گروه پس آزمون اجرا شد. برای سنجش مهارت های اجتماعی از نیمرخ مهارتهای اجتماعی کودکان اتیسم بلینی 2007 استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که نمره متغیر مهارت های اجتماعی در پس آزمون با برداشتن اثرات نمرات پیش آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل با یکدیگر تفاوت معنادار داشته P> 0/05 و این امر حاکی از تاثیر مثبت برنامه غنی سازی روابط درون خانوادگی بوده است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد که برنامه غنی سازی روابط درون خانوادگی باعث بهبود در میزان مهارت های اجتماعی کودکان اتیسم شده است. در مجموع یافته های حاصل نشان می دهد که برنامه غنی سازی روابط درون خانوادگی می تواند تاثیر مناسبی در میزان مهارت های اجتماعی کودکان اتیسم داشته باشد

اختلال اتیسم، مهارت های اجتماعی، غنی سازی روابط درون خانوادگی