مهتاب سالاری - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

صاحب نظران ژنتیک و محیط را دو عامل تأثیرگذار در روان شناسی تربیتی می دانند. عده ای نقش وراثت و ویژگی های فطری کودک را در آموزش و پرورش پررنگ تر می دانند و دسته ای دیگر محیط را و گروهی نیز تعامل بین این دو به همراه عوامل دیگر را در فراهم ساختن شرایط یادگیری کودک مؤثر می دانند. این مقاله نقش دو عامل ژنتیک و محیط را در تربیت از دیدگاه سعدی برمی رسد و چشم انداز وی را با دیدگاه های جدید آموزشی می سنجد. فرضیات این پژوهش موارد زیر هستند: 1- سعدی در امر تعلیم و تربیت طرفدار اصالت توارث است. 2- معتقد به اصالت محیط است. 3- دیدگاهی بینابین دارد و هر دو عامل را در تربیت دخیل می داند. نتیجه آن که سعدی به مقتضای محور حکایات و اهداف تربیتی شان، گاه اصل و نسب و جوهر ذاتی کودک را مهم ترین عامل در تربیت او برمی شمرد و گاه این محیط رشد کودک را زیربنای تربیت و آینده ی او داند.

سعدی، ادبیات تعلیمی، کلیات سعدی، ژنتیک، محیط