قربانعلی ابراهیمی - اتاادیار زبان و ادبیات فارسی واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
فروزان طاهر - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

مثنوی، منظومه تعلیمی مولانا جلال الدین بلخی است. او در این کتاب قصد دارد باتعالیم خود در مخاطبان و مریدان، تغییرات اساسی ایجاد کند و با نشان دادن معرفتنفس راه های رسیدن به خدا را به آنها بیاموزد او قبل از آن که شاعر باشد، واعظ منبرنشین، عالم دین و عارف صاحبدل است و با توجه به هدف خاص خود، شیوه وعظش را بهگونه ای حفظ می کند تا همه مخاطبان بهره مند شوند و تحت تاثیر قرار گیرند. مولانا درمثنوی با استفاده از تمثیل و داستان و با امتزاج جد و هزل خاطر مستمعان را دایم درشوق و نشاط نگه می دارد و با مخاطبان ارتباط روحی و روانی عمیقی برقرار می کند.با توجه به اینکه مخاطبان او شامل سه گروه خاص، عام و اخص هستند، تعالیم عرفانیخود را به گونه ای ارایه می دهد که هر گروه با توجه به ظرفیت معنوی و علمی خودبتواند از آن بهره مند شود. با وجود این ملاحظات گاهی درمثنوی به مواردیبرمی خوریم ته مولانا درمیانه سخن، خود را به سکوت دعوت می کند و ازادامه سخنمی پرهیزد دلیل سکوت قهری مولانا و این که او در چه مواقعی خاموشی را برادامهسخن گفتن ترجیح می دهد، دراین پژوهش مورد بررسی قرارگرفته است.

مولانا، مثنوی، سکوت، مخاطب