محسن تنانی - استادیار دانشگاه علوم اقتصادی تهران
مجید رجبی - کارشناس ارشد حسابداری

ساختار مالکیت یا ترکیب سهامداری به معنی نحوه توزیع سهام و حقوق مالکیت به لحاظ حق رأی و سرمایه به علاوه ماهیت و موجودیت مالکان سهام است. در این میان آنچه که بیشتر جلب توجه میکند حضور روزافزون سرمایه گذاران نهادی وحقوقی در دایره مالکین شرکتهای سهامی عام و تأثیری است که حضور فعال این گروه بر نحوه حکمرانی و تولیت برسازمانها و همچنین عملکرد آنها میتواند داشته باشد. اندازه شرکت در مطالعات متعدد نمایانگر جنبه های مختلفی از شرکت است. اندازه شرکت می تواند نمایانگر برتری رقابتی باشد. از آنجایی که سهم بیشتر از بازار نیاز به تولید و فروش بیشتر دارد لذا داشتن منابع مالی کافی و اندازه بزرگتر می تواند شرکت را در تولید بیشتر و صرف هزینه های تولید و بازاریابی بیشتر یاری کند تا بتواند مزیت های رقابتی ایجاد نماید. هدف این پژوهش بررسی نقش اندازه شرکت و ساختار مالکیت در بهره وری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه ها در بر گیرنده 113 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ی زمانی 13ساله(1380-1392)می باشد. در ابتدا بهره وری با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها( DEA)محاسبه شده و سپس با استفاده از مدل رگرسیون رابطه بین بهره وری با اندازه شرکت و ساختار مالکیت در سطح خطای 5% آزمون شدند. در این پژوهش از روش داده های ترکیبی برای برآورد مدل رگرسیونی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بین بهره وری و اندازه شرکت رابطه معنی داری و مثبتی وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد، در شرکت های کوچک، متوسط و بزرگ نیز بین بهره وری و اندازه شرکت رابطه معنی داری و مثبتی وجود دارد. که باافزایش اندازه شرکت ها رابطه بین اندازه شرکت و بهره وری شرکت نیز افزایش می یابد. علاوه براین، نتایج تحقیق نشان دهنده رابطه مثبت میان بهره وری و ساختار مالکیت می باشد.

بهره وری، ساختار مالکیت، اندازه شرکت