حمید مستوفی - کارشناس مسئول شرکت سایپا

آموزش‏و‏پرورش چیزی جز برقراری ارتباط بین مربی و دانش‏آموز برای پرورش قوای شناختی، عاطفی، اجتماعی و معنوی نیست. با وجود این، در محیط‏های آموزشی بین دانش‏آموز و مربی فاصله‏ای ایجاد شده‏است. آموزش مونولوگ محور در مراکز آموزش، معلم را بر اریکه‏ای از قدرت نشانده‏است که گمان می‏برد تمام هستی و گستره دانش در اختیار اوست و این دانش‏آموز است که باید با احترام به مربی نزدیک شود و همواره فاصله خود را با وی رعایت کند. آموزش‏و‏پرورش مبتنی بر مونولوگ، فاقد یک رابطه انسانی و شناختی لازم است و در آن حضور دانش‏آموز به‏عنوان یک وجود مستقل پذیرفته و تایید نمی‏شود. برای رهایی از چنین آموزشی، راهبردهای یاددهی – یادگیری در کلاس درس لازم است به سوی آموزش مبتنی بر دیالوگ سوق داده شود. در آموزش مبتنی‏بر‏ دیالوگ مربی تنها به‏عنوان یک مشارکت‏‏کننده فعال شناخته می‏شود و هیچ‏گونه سلسله مراتبی بین مربی و دانش‏آموزان وجود ندارد. فرایند یادگیری دیالوژیکی مبتنی بر یک رابطه آزاد است و مشارکت‏کنندگان به‏نیکویی به سخنان یکدیگر گوش فرا‏می‏دهند. هیچ‏کس دیدگاه خود را بر دیگری تحمیل نمی‏کند و مشارکت‏کنندگان از پیش‏داوری نسبت به‏یکدیگر پرهیز می‏کنند. در این مقاله نخست به اختصار به معنا و مفهوم مونولوگ اشاره می‏شود. آنگاه به بررسی و تجزیه و تحلیل ویژگی‏های آموزش مبتنی بر مونولوگ پراخته می‏شود. سپس با تبیین و تفهیم آموزش مبتنی بر دیالوگ، راهکار برون رفت از آموزش مبتنی بر مونولوگ مورد نقد و ارزیابی قرار می‏گیرد. در نهایت شیوه‏های کاربست آموزش مبتنی بر دیالوگ در کلاس درس به تفصیل شرح داده می‏شود.

آموزش مبتنی بر مونولوگ، آموزش مبتنی بر دیالوگ، کاربست دیالوگ در کلاس