علی زارعی - کارشناس ارشد زراعت
خسرو عزیزی - عضو هیات علمی دانشگاه لرستان،
قباد شعبانی - معاونت برنامه ریزی استانداری کرمانشاه
مجید امینی دهقی - عضو هیات علمی دانشگاه شاهد

نخود یکی از حبوبات عمده بوده که با داشتن درصد بالایی از پروتئین ، به عنوان یکی از منابع مهم پروتئین گیاهی در تغذیه انسان به حساب می آید . علاوه بر آن نخود در استان لرستان در سطح وسیع کشت می شود که شناخت عوامل به زراعی آن می تواند گام مه می در ا فزایش تولید باشد . بدین جهت مطالعه ای در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی اداره هواشناسی لرستان واقع در 30 کیلومتری شمال شرقی خرم آباد در سال زراعی 85-1384 به اجراء در آمد. این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید . تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی شامل کاشت در 15 اسفند، اول فروردین و. 15 فروردین و تراکم بوته با چهار سطح 18، 24، 30 و 36 بوته در متر مربع و ژنوتیپ ها شامل توده محلی گریت و ژنوتیپ Flip 93-93 به عنوان عامل فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند . با تأخیر در کاشت تعداد ن یام در بوته ، تعداد دانه در نیام ، وزن صد دانه ، عملکرد دانه و ماده خشک به صورت معنی داری کاهش یافت. عملکرد دانه و ماده خشک نیز ابتداء افزایش و سپس کاهش یافت و شاخص برداشت تحت تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار نگرفت. توده محلی گریت در مقایسه با ژنوتیپ Flip 93-93 دارای تعداد نیام در بوته، عملکرد دانه و ماده خشک بیشتر ولی تعداد دانه در نیام و وزن صد دانه و شاخص برداشت آن کمتر بود. چنین نتیجه گیری می شود که احتمالاً به علت وقوع تنش خشکی و حرارتی در مرحله زایشی نخود دیم در این منطقه، کاشت زود ( 15 اسفند) توده محلی گریت با تراکم 30 بوته در متر مربع توصیه می شود.

تاریخ کاشت، تراکم بوته، ژنوتیپ، عملکرد و نخود زراعی