زین العابدین شم آبادی - عضو هیئت علمی بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود).

این مطالعه به منظور بررسی اثر روش کم خاک ورزی و حفظ بقایا بر حفظ رطوبت خاک و عملکرد محصول گندم در شرایط دیم، در اراضی مرکز خدمات شهید نمازی منطقه دیم کالپوش شاهرود (سمنان) اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار مختلف تهیه بستر بذر در چهار تکرار (درکرت های ثابت) ادامه یافت. پنج روش مختلف تهیه بستر بذر، 1- شخم با گاوآهن برگردان دار+ دیسک زنی، 2- شخم با گاوآهن بشقابی+ دیسک زنی، 3- شخم با گاوآهن چیزل در بهار+ دیسک زنی، 4- شخم با گاوآهن چیزل در پاییز+ دیسک زنی و 5- دیسک زنی بود. عملیات کاشت گندم در نیمه اول آبان 1389 انجام شد. در طول فصل رشد عملیات داشت (مبارزه با علف های هرز) در همه تیمارها یکسان انجام شد و عملیات برداشت محصول پس از حذف حاشیه ها از سطح 10 متر مربع انجام شد. نتایج نشان داد از نظر حفظ بقایای گیاهیبین تیمارهای مختلف معنی دار (در سطح 1%) وجود داشت، گاوآهن برگردان دار و چیزل به ترتیب 30 و 60 درصد بقایا را در سطح خاک حفظ کردند. از نظر میزان حفظ رطوبت خاک، وزن هزاردانه و عملکرد دانه، بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی دار (در سطح 5 درصد) وجود داشت. به طوری که میانگین پارامترهای مذکور در تیمار شخم با گاوآهن چیزل در پاییز از سایر تیمارها بیشتر بود. یکی از دلایل اصلی محتوای رطوبت بیشتر خاک مربوط به حفظ بقایای بیشتر در سطح خاک می باشد. از نظر تعداد دانه در خوشه و عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر تیمارهای خا کورزی قرار نگرفتند. با توجه مزایای استفاده از گاوآهن چیزل در حفظ رطوبت خاک و عملکرد محصول، استفاده از گاوآهن چیزل، ترجیحاً در فصل پاییز توصیه می شود.

رطوبت خاک، شخم، عملکرد دانه، گندم