رئوف سید شریفی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
حسین نهاوندی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه محقق اردبیلی
محمد صدقی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
میرناصر سیدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی ارقام سورگوم علوفه ای متأثر از سطوح مختلف کود نیتروژن، آزمایشی در مزرعه ی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1387 اجرا شد. کرتهای اصلی به سطوح کود نیتروژن (صفر، 80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و کرتهای فرعی شامل ارقام سورگوم علوفه ای (اسپیدفید، KFS1 و KFS3) بودند. نتایج نشان داد که بیوماس علوفه ای به طور معنی داری تحت تأثیر سطوح کود نیتروژن، ارقام مورد بررسی و چین های برداشتی قرار گرفت. با این حال سطوح کودی 160 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیوماس علوفه ای مشابه ی تولید نمودند. بیشترین بیوماس در دو چین متعلق به رقم اسپیدفید (715/6 گرم در متر مربع) بود. بیترین اختلاف سهم برگ از بیوماس کل بین شاهد و 240 کیلوگرم نیتروژن درهکتار برآورد شد. مقایسه میانگین ها در ترکیب تیماری نیتروژن x چین نشان داد که بیشترین سهم ساقه از بیوماس کل در به کارگیری 240 کیلوگرم نیتروژن درهکتار در چین اول و کمترین آن در عدم کاربرد نیتروژن در چین دوم بآورد شد. در ترکیب تیماری رقم در چین، بیشترین و کمترین سهم ساقه از بیوماس کل به ترتیب از رقم اسپیدفید در چین اول و رقم KFS3 از چین دوم بدست آمد. مقایسه میانگین در ترکیب تیماری نیتروژن در رقم نشان داد که بیشترین مقدار پروتئین برگ در کرت هایی بدست آمد که 240 کیلوگرم نیتروژن با ارقام اسپیدفید و KFS3 به کاربرده شده بودند. بیشترین مقدار پروتئین ساقه در کاربرد 160 کیلوگرم نیتروژ در هکتار با رقم KFS3 و کمترین آن در عدم کاربرد نیتروژن با رقم اسپید فید برآورد گردید. بنابراین آن می تواند پیشنهاد شود که به منظور افزایش بیوماس تولیدی در شرایط اقلیمی اردبیل بهتر است از رقم اسپیدفید با سطح کودی 160 کیلوگرم درهکتار استفاده شود.

سورگوم، عملکرد علوفه، نیتروژن