سید کرامت فرهادی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه ارومیه
حسین رضایی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه

در چرخه تعادلی فرسایش و رسوبگذاری، دینامیک بیرون رمین و جریانهای سطحی نقش اصلی را بر عهده دارند. اینگونه است که وقتی در انتهای کوهپایه ها تلاطم خروشان دشت فرو می نشیند، آزادانه سینه دشت را می شکافد و هر بار مسیر جدیدی برای خود می یابد تا به تعادل نسبتا پایدار می رسد، لیکن دخالت بشر این تعادل را خدشه دار می کند. احداث سد نمونه ای از این دخالت است که به دلیل رشد جمعیت و نگرانی نسبت به تامین منابع مطمئن آب ، افزایش روز افزونی داشته است. البته احداث سدها در مسیر رودخانه ها و ذخیره نمودن آب در پشت آنها بهترین روش استفاده از آبهای روان می باشد از طرفی ریزشهای جوی در سطح حوزه ها و جریان آب در رودخانه ها، همواره توام با فرسایش و انتقال رسوب می باشد که این رسوبات بر عملکرد مخزن تاثیرات فراوانی دارد. به مرور زمان به یک پایداری نسبی می رسند که هر گونه تغییر در شرایط موجود می تواند این پایداری را دستخوش تغییرات وسیعی نماید. تغییرات بارمعلق رودخانه قبل و بعد از احداث سد نمونه ای از این تغییرات می باشد. در این تحقیق اثرات احداث سد ماکو در استان آذربایجان غربی بر روی بار معلق رودخانه بارون چای مورد مطالعه و بررسی قزاز گرفته است. نتایج این بررسی نشان دهنده تغییرات بسیاری در میزان بار معلق این رودخانه می باشد. در این راستا از آمار و اطلاعات ایستگاه های آبسنجی موجود استفاده شده است.

مخزن ، احداث سد ، بار معلق ، رودخانه ، ایستگاه آبسنجی